Teak vissersboot met spriettuig

Afgelopen zomer een aantal keren gezeild met het vikingschip. https://www.modelbouwforum.nl/threads/overnaads-zeilbootje.280415/) Hij is voor de wind bijna zo snel als een RG65. Met het vierkante tuig kan hij toch aardig aan de wind zeilen, en hij ligt goed op het roer. De constructie van de luiken is ondanks herhaalde pogingen niet helemaal waterdicht, moet aan gewerkt worden. De romp met al die spijkertjes in de olie vreemd genoeg wel. De bediening is nog steeds wat moeizaam, de winch "uit" is aan de wind over bakboord, de winch "aan" is aan de wind over stuurboord, middenin is voor de wind. Als ik de zender op zijn kant houd gaat het wel, maar dit is niet ideaal. Mijn fantasie schiet voorlopig te kort voor een oplossing.

Het plan om verschillende types zeil op leuke rompjes gebaseerd op de RG65 uit te proberen is aardig geslaagd. Het overnaads bootje met latijnzeil was ook een goede zeiler.

Nu wil ik proberen iets met een spriettuig te bouwen. Ik heb twee platen 1,5 mm teak gevonden, dat lijkt op verweerd eiken, maar natuurlijk veel beter valt te verwerken. Verder staan op internet mooie plaatjes van een vissersboot. https://www.modelships.de/Plattbodenschiff_Arnemuiden/Bilder Fischerboot.htm. Niet te veel rondingen, een soort punter met dek.
Wel een uitdaging om de romp zodanig aan te passen dat er mee kan worden gezeild. Ik wil niet authentiek ronddrijven. Het wordt geen platbodem, het langsprofiel moet een ronding hebben onder de waterlijn, zoals een rg65, of bijvoorbeeld gaffelschoener Irene (https://www.modelbouwforum.nl/threads/bouwverslag-van-de-gaffelschoener-“irene”.274935/). Je wil wel kunnen sturen en overstag. De kiel wordt weer een RG65 kiel. Die heb ik nog liggen. Als het niet teveel remt misschien wel zijzwaarden voor de show.
Natuurlijk moet het zwaartepunt en het drijfpunt bij elkaar liggen, anders gaat hij vooroverhangen met die lange puntboeg boven water. Dat wordt tekenen met Delftship. Kan ik meteen de planken uittekenen en kijken of ik genoeg hout heb, of andersom, de maten van het schip aanpassen aan het hout. Ik zal proberen de vorderingen vast te leggen in dit forum

 

Het tekenen viel erg mee, ik heb het ontwerp van het vikingschip op de tekening van de Arnemuider vissersboot gelegd. Het originel ontwerp ligt in het museum, en wordt gebruik voor verscheidene modelbouw dozen.
Onder de waterlijn is het schip hetzelfde als het vikingschip, boven water duidelijk anders. Ik heb de breedte wat aangepast, zodat ik op een onderwatervolume van 1,6 liter kom, en de waterlijn ongeveeer gelijk ligt met de originele platbodem. De waterlijn is 65 cm, de lengte 70 cm. Vanuit Delftship kunnen de spanten en de planken worden gekopieerd en opgeschaald naar de gewenste grootte en overgenomen op de plankjes.
Het plaatje van de punter komt uit https://www.cherini.eu/etnografia/BEU/Europa.html, pagina 6.

 

Ik heb mijn plan aangepast. Het wordt toch een platbodem. Ik heb in Delftship de originele platbodem gewist in het ontwerp. Wat ik overhoud print ik met mijn 3d printer, en schroef ik eronder als ik wil zeilen. Maakt hij een originele indruk zonder kiel in zijn standaard. De 3d print kan meteen als kielbalk dienen waaraar ik de spantjes op kan zetten. Van de week uiteindelijk de gewenste delen kunnen printen met gaatjes voor de schroeven en een gleuf voor de RG65 kiel.

 

Het schiet lekker op. De plastic onderkant dient als kielbalk. De "platbodem" is van Balsahout. Het onderwaterschip wordt wit, dus daar hoeft geen teak.
Ik heb een globaal zeilplan gemaakt. Dat was nodig om de kiel positie te bepalen. De mast komt voorin de kuip. Er komt geen boegspriet. De kluiver is voornamelijk nuttig bij het overstag gaan, maar vraagt wel een ingewikkelde bediening. Misschien later.
De spanten waren makkelijk te maken door middel van een houtverbindingen op het sjabloon van de dwarsdoorsnede. Het bootje wordt 90 cm lang, de stukjes teak zijn 70 cm dus ik moet met planken werken. De planken heb ik in Delftship uitgeslagen, en op de juiste schaal geprint. Ik heb vast een plank geprobeerd, hij past goed.
De komende tijd plankjes snijden, de spanten bijsnijden en de plankjes vastlijmen. Ik kies voor overnaadse plaatsing van de planken, dus elke plank moet gepast worden in de spanten. Leuk houtsnijwerk en geen probleem want de spanten zijn van yellow cedar.

Ik ben aan het nadenken over het roer. Een roer rechtop door de kielbalk, en een fake roer met versiering achterop is een oplossing die simpel is, waterdicht en bij het zeilen de mogelijkheid tot trimmen geeft.
Een origineel roer (met verticale verlenging) is natuurlijk mooier, net als bedienbare zijzwaarden.

 

Het was een heel werk het weerbarstig teak in de goede vorm te krijgen. Bovenlangs het zijboord heb ik ronde naaldhout latjes moeten gebruiken, die zijn met wat stoom goed te buigen. Al werkende heeft ook de kuip en de mastvoet een plaatsje gekregen. Het is nu tijd om de binnenzijde in de epoxy te zetten.Dan kan de buitenkant worden geschuurd. Het plan is om aan de buitenzijde van onbehandeld teak te maken.Of misschien toch een druppeltje olie. De dekken maak ik van vliegtuig triplex, met daaroverheen teak latjes. Die plak ik met zwarte Bostik Simson, met een zwart naadje ertussen. Ik heb wat over van de reparatie van mijn boot. Eens kijken hoe het wordt. Maar eerst de servo's inbouwen. Ik geef de voorkeur aan één servo met arm voor grootzeil en fok. Dit zou net passen in de ruime romp. Daarnaast eens kijken of ik met wat extra servo's wat verfijning kan aanbrengen.

 

Na de epoxy even getest of hij blijft drijven. De berekeningen van Delftship kloppen goed. De boeg ligt op de waterlijn, achter 1,5 cm erboven. Achterin komen de servo's en batterijen dus dat komt goed. Hij lekt slechts op een punt, dus ik kan verder knutselen.

 

voor het inlijmen van het achterdek nog snel een foto. De servo tegen de kuip drijft een houten windas op het dek aan, die de zijzwaarden beweegt. De fokkeschoot komt in het gaatje van de lange servo arm, en gaat door de kuip via een ring op een geleider naar de fok. Zoals te zien heb ik een steekroer gemaakt en komt dus achter een roer voor de show, net als de zijzwaarden. Onder het voordek komt nog een servo die het fok bak kan zetten: kan ik altijd over stag.

 

Het voordek is af, net als het achterdek. Ik heb een mast gemaakt van red cedar, licht, en sterk genoeg met stagen. De boom is gemaakt van verlijmd sitka spruce, super sterk, stijf en licht als een epoxybuis. De boomwordt niet worden ondersteund.
Met sailcut ben ik bezig een zeiltje te ontwerpen, met de juiste bollingen. Wat de juiste bollingen zijn bij een spriettuig weet ik nog niet. Kwestie van uitproberen.
De romp is waterdicht, en bij normaal zeilen loopt er alleen via de zelf lozers water in de kuip. (zie foto) De kuip is getest en waterdicht, het voor- en achterdek heb ik nog niet kunnen testen.Ik plak stickers over de gaten, en dek af met planken.
Ik ben nu bezig met de waterlijn. Het 3d geprinte onderschip heb ik met een bicubic infill geprint. Dat was geen goed plan, het water loopt wel in de afzonderlijke vakjes, maar ik krijg het er niet meer uit (zie foto img 5005). Ik zal een romp zonder fill moeten printen.
Aan de pukkel op de zijkant kan ik een zijzwaard klikken. Mogelijk moet ik de winch waarmee de zwaarden worden bediend gebruiken om de boom bij sturen zoals op de afbeelding. Morgen is het roer af, dus kan ik proefvaren, als het weer het toelaat.

 

Proefvaart met een tijdelijk oud zeiltje om te kijken of alles werkt. Het roer, de zwaarden, de luiken en het dek zijn weggelaten. Ik heb ook nog maar één zelf lozer.Eigenlijk valt er nog veel te doen, zoals schuren en in de olie zetten. En natuurlijk de zeilen maken. De kleur van dit zeiltje bevalt me wel.Hij hangt wat voorover omdat de plastic onderkant aan de voorzijde lek is.

 

Het werk zit er bijna op. Ik heb een zeil gemaakt, circa 2250 cm2. In Sailcut wat gerommeld met verschillende zeiltjes en mij laten inspireren voor het grootzeil, met verticale banen. De meeste historische plaatjes van een sprietzeil hebben verticale banen, zo ook de punters in Giethoorn. Ik heb getest op de tuintafel. Er ontstaat een mooie bolling. De lijn achterlangs, van het einde van de boom via het roer naar de zeilwinch met trommel op het dek is essentieel. De boom is te licht om het zeil goed te spannen (de boom heb ik van sitka spruce gemaakt, licht sterk en onbuigzaam). Hoe en of ik de zwaarden ga bedienen weet ik nog niet. De fok is belabberd. Na 8 jaar op de rol is het materiaal wat weerbarstig geworden. Nu is deze fok om te experimenteren om tot een neutraal zeilgedrag te komen , maar zelfs met zeillaten lijkt het nergens op. Op de foto is het een platbodem. Ik heb een nieuwe bodem geprint, en waterdicht afgewerkt. Dus bij de proefvaart een scherp jacht. De volgende stap is schuren en wassen met zout water, daarna in de olie zetten en rustig laten indrogen.

 

Proefvaart, zo rustig drijvend drijvend in elk geval waterdicht. Ik heb de fok gestreken, met een strijkbout, dat hielp aardig tegen het krullen. Het roer is tijdelijk, en kan worden getrimd. Het zeil kan worden gedemonteerd, net als de kiel en het roer. Kan die makkelijk mee op de fiets. Ik had een gewicht gepland met kiel van 1600 gram, dat is 1600 zonder kiel geworden, met kiel 2250. Hij ligt wel keurig op de waterlijn, maar die had ik proefondervindelijk vastgesteld. Binnenkort mag hij mee zeilen, in de sloot liggen wat veel waterplanten en riet.

 

Wat een mooi project! Knap gemaakt. Krijg er gewoon zin van om weer iets met hout te gaan bouwen.

 

Ik heb een filmpje gemaakt van de proefvaart op de plas. Er valt nog veel te verbeteren:
- Het maken van een video en tegelijkertijd vier servo's bedienen valt niet mee, vooral als het bootje vrij lijgierig is. Ik zal een extra baan aan het grootzeil plakken, dat moet dit oplossen, en misschien een wat kleinere fok.
- De gekozen schoot constructie werkt niet, zonder giek staat niet voldoende kracht op de schoot om hem voor de wind uit te trekken. Dat ziet er wat krukkig uit op de video. Misschien met giek ook niet. Moet beter. Eens denken over een winch.
- De originele fok constructie is leuk voor op de schoorsteen, maar om te zeilen zal ik echt de constructie van de wedstrijdbootjes moeten overnemen. De fok ziet er niet uit op de video.
- De rompvorm van de punter doet het goed in de golven.
- Ik moet iets bedenken om de boom op zijn plaats te houden anders dan een plakbandje. Zonder plakbandje zakt hij af.
- Ik moet het fake roer iets verlengen, dit ziet er raar uit zo

Nu kan ik het grootzeil, dat er naar mijn mening best goed bijstaat, trimmen door de bolling boven te veranderen door de boom richting mast te trekken, of het voorlijk wat aan te trekken. Ik denk dat ik de hoogte van de boom aan de mast ook verstelbaar moet maken.

 

De teak vissersboot heeft geen spriettuig meer. Ik heb eerst nog een tweede spriet tuig tuig gemaakt van bruin doek, en het zeilt best goed, maar de bediening en trimmen blijft lastig, Ik denk dat ik de bediening eens grondig moet aanpassen. Maar eerst, In verband met het meezeilen met toertochten heb ik een tuigje gemaakt conform de specificaties van de Dragonflight, dus ca 3700 cm2, (het spriettuig is 2250 cm2) en dit op de boot gemonteerd. Dat maakt het geheel wat makkelijker beheersbaar en beduidend sneller. Ondanks de relatief lichte kiel kan hij aardig wat wind hebben. Met een zwaardere kiel loopt er water in het kuipje. Bij teveel wind kan ik een rg65 B, C of D monteren. Dat wordt natuurlijk wel een vlag op een modderschuit. Door het verstelbaar roer zeilt zij onder alle omstandigheden gebalanceerd.