Het Fluitschip uit de "gouden eeuw". Hans Groenenberg

Tegen spant 4 is een brandvertragend en waterdicht schot geplaatst:) e.a. uit noten horizontale planken. Je zal hier straks overigens weinig van gaan zien. In het bovenliggende dek komt wel een fiks luik wat net een doorkijkje gaat geven naar dit schot. Dit luik komt recht boven het luik wat er al ligt maar qua afmeting wordt deze groter.
20210829_093911.jpg
 
Als voorbereiding voor de dekbeplanking is het grondhout van het schot tegen spant 11 alvast geplaatst. Tegen dit schot is een extra dekbalk gelijmd waarop het dek straks komt te rusten.
20210829_114036.jpg

Straks wordt dit schot met horizontale noten latten betimmerd. Het kan overigens geen kwaad het schot al te plaatsen voor dat links en rechts...... of zoals je wilt bakboord en stuurboord.... de huidplanken worden aangebracht. Nu moest ik dit schot uit 2 delen maken om het er in te gaan krijgen. Ook het schot tegen spant 4 heb ik tussen de spanten door moeten betimmeren . In het midden komt straks ook een deur die boven het daarboven liggende dek uit komt te staan. Hiervoor komt er weer een bolling in het dek zoals de Batavia en de 7P ook heeft. Maar dit komt uiteraard in een later stadia..
Overigens bedankt voor alle "leuks" tot nu toe van iedereen:thumbsup:
 
Ik vind het een erg mooi schip, volg dit verslag met plezier. Wat mij verbaast is dat het zo lastig te bouwen is. Als dat als model zo is, zal het vroeger ook zo zijn geweest, en dat lijkt me niet logisch voor een schip dat zo veel voorkwam en werd gebruikt als werkpaard. Of maak ik een denkfout ergens? Ben benieuwd of iemand hier een mening over heeft. Thx
 
En dan te bedenken dat de bouwtijd van een dergelijke Fluyt nog niet eens zo lang duurde maakt het nog indrukwekkender. Men kon dit schip ook zo snel bouwen omdat een houtzaagmolen werd uitgevonden. Dit verkorte het verdagen van een boom tot planken aanzienlijk.
20210829_153507.jpg


Er was hout genoeg in de stapelplaatsen en er was geen gebrek aan vakmensen. Het zagen mochten alleen door de leden van de gilden worden uitgevoerd. Het zagen van planken van één boom duurde 30 dagen. De scheepsbouw werd hierdoor vertraagd.

De eerste houtzaagmolen.
In Uitgeest kwam Cornelis Cornelszoon op het idee om een wind gedreven houtzaagmolen te ontwerpen en bouwen. Naast de molen had Cornelis ook een speciale krukas uitgevonden om de draaibeweging om te zetten naar een horizontale beweging. De houtzaagmolen had in één dag nodig om een boom in planken te zagen. Cornelis kreeg octrooi op zijn uitvinding. Aan de Staten van Holland en West-Friesland werden vijf octrooien verleend op de windgedreven houtzaagmolen.

Gilden houden zagen met molens tegen.
In de steden werd het houtzagen met molens door de gilden tegen gehouden. Om de gilden te omzeilen werd het zaagmolens buiten de steden uitgevoerd. Dit is ook de rede dat de houtzaagmolens van de steden naar de Zaanstreek werden geplaatst.

Het houtzagen met de molen is dertig maal sneller.
Met houtzaagmolen was 30 maal sneller dan het zagen met de hand. In 1610 toen het octrooi was verlopen, werden nog meer molens gebouwd. In 1630 telde Holland 86 houtzaagmolens waarin 53 in de Zaanstreek.

Veel schepen lopen van stapel.
Het aantal schepen die van stapel liepen, nam een enorme wending. Er konden meer schepen ingezet worden om de materialen aan te voeren voor de schepen te kunnen bouwen. De graanhandel op de Oostzeelanden kon zich sterk uitbreiden.
De houtzaagmolen van Cornelis Corneliszn. was de motor van de start van de Gouden Eeuw.
20210829_153334.jpg


Het krombranden van planken.
Het bouwen van steeds grotere schepen vereiste een dikkere buitenhuid. Een schip van 50 meter en 800 ton had een huiddikte van minstens 10 cm. Voor de huidgangen gebruikte men sterk, hard eikenhout dat het beste bestand was tegen rotting. Het buigen van de zware planken gebeurde boven een vuur, waarbij de onderkant van de plank de houtcellen krimpen. De bovenkant wordt voortdurend nat gehouden om de stoom die ontstaat maken de houtcellen elastisch zodat ze kunnen uitrekken.
Men legde de plank over een ijzeren- of houten stelling, klemde het ene eind vast en verzwaarde het andere. Als het hout door en door was opgewarmd, werd het buigzaam en begon het verzwaarde eind door te zakken. Door de plank of de stelling te verschuiven, kon men de lengte van de bocht bepalen. Was na urenlang branden de gewenste kromming bereikt, dan kan de plank in deze stand afkoelen.
Bij het branden van de onderkant kwam een laagje zwart verbrandhout, dit laagje laat de verrotting aan de binnenkant van de balken vertragen.

Even van internet gejat...:) eigenlijk weet ik ook niet precies hoe ze dit deden. In mijn jeugd wel is iets aangehoord van de Batavia over hijstechnieken en overig gereedschap hoe ze iets voor elkaar kregen.
 
Een mindere moeilijke klus lijkt me het leggen van de dekdelen.. ze zullen ook vroeger wel een smetlijntje gehad hebben om de boel recht te leggen;) Er zullen hier timmermannetjes op gezeten hebben die het eenvoudigere werk deden.
In mijn geval een strook triplex om recht tegen aan te beplanken. Helaas was mijn stalen liniaal te lang..
20210829_163830.jpg

Het dek wordt hier onderbroken tussen spant 5 en 6 voor het grote luik.. ( je weet wel dat luik waar Jan Zwart en Hans over zaten te bakkeleien) Maar ik hoor het nog wel wat uiteindelijk de uitvoering van het luik wordt:rolleyes:
 
Alle latten komen rechtstreeks op de dekbalken gelijmd. Ik had hier een beetje kunnen oefenen op het reeds aangebrachte dek. Dat was latje voor latje. Ik besloot nu om eerst 4 latten aan elkaar te lijmen en de gehele lengte in 1 keer aan te brengen.
20210829_175534.jpg

Hierbij het sluitstuk van 2 aan elkaar aangebrachte latten. Zo zat ik ook niet zo tussen de stutten lat voor lat aan te brengen. Dit bevalt me wel zo
20210829_194433.jpg

En bijna dicht maar dit ga ik vandaag niet meer redden. Morgen weer een dag.
20210829_173210.jpg
20210829_215103.jpg
 
En dan te bedenken dat de bouwtijd van een dergelijke Fluyt nog niet eens zo lang duurde maakt het nog indrukwekkender. Men kon dit schip ook zo snel bouwen omdat een houtzaagmolen werd uitgevonden. Dit verkorte het verdagen van een boom tot planken aanzienlijk.
Bekijk bijlage 455523

Er was hout genoeg in de stapelplaatsen en er was geen gebrek aan vakmensen. Het zagen mochten alleen door de leden van de gilden worden uitgevoerd. Het zagen van planken van één boom duurde 30 dagen. De scheepsbouw werd hierdoor vertraagd.

De eerste houtzaagmolen.
In Uitgeest kwam Cornelis Cornelszoon op het idee om een wind gedreven houtzaagmolen te ontwerpen en bouwen. Naast de molen had Cornelis ook een speciale krukas uitgevonden om de draaibeweging om te zetten naar een horizontale beweging. De houtzaagmolen had in één dag nodig om een boom in planken te zagen. Cornelis kreeg octrooi op zijn uitvinding. Aan de Staten van Holland en West-Friesland werden vijf octrooien verleend op de windgedreven houtzaagmolen.

Gilden houden zagen met molens tegen.
In de steden werd het houtzagen met molens door de gilden tegen gehouden. Om de gilden te omzeilen werd het zaagmolens buiten de steden uitgevoerd. Dit is ook de rede dat de houtzaagmolens van de steden naar de Zaanstreek werden geplaatst.

Het houtzagen met de molen is dertig maal sneller.
Met houtzaagmolen was 30 maal sneller dan het zagen met de hand. In 1610 toen het octrooi was verlopen, werden nog meer molens gebouwd. In 1630 telde Holland 86 houtzaagmolens waarin 53 in de Zaanstreek.

Veel schepen lopen van stapel.
Het aantal schepen die van stapel liepen, nam een enorme wending. Er konden meer schepen ingezet worden om de materialen aan te voeren voor de schepen te kunnen bouwen. De graanhandel op de Oostzeelanden kon zich sterk uitbreiden.
De houtzaagmolen van Cornelis Corneliszn. was de motor van de start van de Gouden Eeuw.
Bekijk bijlage 455524

Het krombranden van planken.
Het bouwen van steeds grotere schepen vereiste een dikkere buitenhuid. Een schip van 50 meter en 800 ton had een huiddikte van minstens 10 cm. Voor de huidgangen gebruikte men sterk, hard eikenhout dat het beste bestand was tegen rotting. Het buigen van de zware planken gebeurde boven een vuur, waarbij de onderkant van de plank de houtcellen krimpen. De bovenkant wordt voortdurend nat gehouden om de stoom die ontstaat maken de houtcellen elastisch zodat ze kunnen uitrekken.
Men legde de plank over een ijzeren- of houten stelling, klemde het ene eind vast en verzwaarde het andere. Als het hout door en door was opgewarmd, werd het buigzaam en begon het verzwaarde eind door te zakken. Door de plank of de stelling te verschuiven, kon men de lengte van de bocht bepalen. Was na urenlang branden de gewenste kromming bereikt, dan kan de plank in deze stand afkoelen.
Bij het branden van de onderkant kwam een laagje zwart verbrandhout, dit laagje laat de verrotting aan de binnenkant van de balken vertragen.

Even van internet gejat...:) eigenlijk weet ik ook niet precies hoe ze dit deden. In mijn jeugd wel is iets aangehoord van de Batavia over hijstechnieken en overig gereedschap hoe ze iets voor elkaar kregen.

Erg leuk om dit stukje geschiedenis over de scheepsbouw in Nederland te lezen. Ik wist dit ook niet. Nu snap ik ook waarom er vanuit de bouwers van historische schepen interesse is voor de bouw van een houtzaagmolen…;)
 
*Hans* is hard bezig om de laatste hand te leggen aan zijn fluyt. Ik ben een behoorlijke tijd later gestart nadat de eerste snijbestanden van de romp en spanten klaar waren. Alles uitdokteren en er snijbestanden van laten maken en ook nog eens organiseren tot er uiteindelijk een pakket is geeft nu eenmaal veel voeten in aarde. Zo is hij nog niet zover dat er bijvoorbeeld alle kleine spul gereed gelaserd is. Vandaar dat ik zelf ook nog wat aan het maken bent wat straks grotendeels in het pakket komt te zitten. Ook een deurtje heb ik bijvoorbeeld nog niet.
Geen nood! Ik buig zelf een kozijntje vanuit een noten latje.
Dit zou overigens best wat kunnen afwijken van wat straks in het volledige pakket zit.

20210830_194610.jpg

20210830_201910.jpg
 
Laatst bewerkt:
:-) Goed bezig! Dit wordt inderdaad een snijbestandje wat ik momenteel aan het tekenen ben. Je zit overigens goed in de buurt met hoe het wordt. Ik heb als "versiering" er nog een stukje in lijm gedrenkt touw langs geplakt.
 
:) Goed bezig! Dit wordt inderdaad een snijbestandje wat ik momenteel aan het tekenen ben. Je zit overigens goed in de buurt met hoe het wordt. Ik heb als "versiering" er nog een stukje in lijm gedrenkt touw langs geplakt.
Uiteraard kijk ik in jouw verslag en je zette er ook nog eens de maat van het deurtje bij:). Ik heb nu het deurtje 15mm hoog. Een 100 cm dus in het echie. Als ik het dek er boven hebt gelegd denk ik dat de deur op een acceptabele hoogte boven het dek zit.
 
Dat heb ik gemaakt uit lindehout 10x15 mm. Je hebt dat wellicht nog wel liggen van de Zeven Provinciën
 
Dat heb ik gemaakt uit lindehout 10x15 mm. Je hebt dat wellicht nog wel liggen van de Zeven Provinciën
Klopt! Ik heb nog wel wat liggen. Ik heb het deurtje nog iets lager gemaakt. Elke mm is een dikke 7cm. Ik kan me zo voorstellen dat je op een stijl trapje stapt en snel afdaalt en een dergelijke hoogte van de deur daar lager mag zijn.
 
Back
Top