Last Down XL V3 thermiekzwever van Staufenbiel

Nylon (polyamide) heeft een hele hoge uitzettingscoefficient, 10x zo hoog als staal.

de lineaire uitzettingscoefficient is 0.12mm per meter per graad. Ofwel: met 10 graden verschil heb je 1,2mm te pakken op een bowdenbuis van een meter!

natuurlijk scheelt het als je de buitenbuis aan het begin en eind vastzet en daartussen op een aantal punten vrijlaat. Dan zullen de buizen hoofdzakelijk samen uitzetten en krimpen, maar toch verwacht ik dat je er wel wat van zult merken.

(edit: dit was Wikipedia-data. Volgens het polytechnisch zakboek (iets gerenommeerder ) moet het 0.08mm per meter per graad zijn.)

 

Misschien lees ik het niet goed maar bij nylon is de lineaire thermische uitzettingscoëfficiënt ca. 0,8mm per meter per 10°C.
Als binnen en buitenkabel van het zelfde materiaal zijn
zullen ze inderdaad ten opzichte van elkaar niet van lengte veranderen.
Maar wel ten opzichte van de romp. Met als gevolg dat je stand van het roer bij temperatuurschommelingen gaat veranderen.
Heb je veerstaal in je bowdenkabel en zijn de uiteinden daarvan op draadhulzen gesoldeerd, heb weinig last van temperatuurschommelingen.

Johannes

 

Als de buitenkabel vastgezet is aan de uiteinden dan elimineert-ie de uitzetting van de binnenkabel. Tenzij de hele bowdenkabel natuurlijk strak staat (maar dan had je net zo goed een pushrod kunnen nemen).
Hoeveel zet 1 meter nylon uit bij 20º temp. verschil?

 

Hoi Bart,

dat schreef Jitze al ...

Ik denk wel dat je het verschil merkt, immers de afstand tussen servo arm en controlhorn is een vast gegeven, dat verandert normaal gesproken niet.
Totdat de binnenkabel uitzet, dan zal de kabel het roer iets verstellen ... toch ?

Grtz,
Menno

 

Toevallig heb ik het werktuigbouw.nl formuleboekje naast me liggen (samenvattig van het polytechnisch zakboek, maar dan echt op zakformaat: aanrader!)

De lineaire uitzettingscoefficient van PA6.6 is 80*10^-6m/m/K (mijn eerder genoemde wikipedia waarde van 120 klopt dus niet)
ofwel 0,08mm per meter per graad.

Dus bij 20 graden temperatuurverschil is het theoretisch 20x0,8=1,6mm.

 

Gebruik je veerstaal stuurkabel in een kunststof huls is het natuurlijk uiterst belangrijk dat deze huls over de hele lengte met de romp goed is verlijmt.

 

Even om langs elkaar heen praten te voorkomen, mijn beeld bij deze diskussie:

Voorbeeld. Sullivan bowden kabel. Blauwe buitenkabel = geleiding. Gele kabel, de eigenlijke trek/druk overbrenging, de binnenkabel.

De blauwe buitenkabel (tenminste, in mijn beleving bedoelen we dat met buitenkabel) heeft niks te maken met de uitzetting die het trim verschil oplevert, al zet je die op een miljoen plaatsen vast.

 

Probeer je een extreem geval voor te stellen, dat helpt vaak...
Een bowdenkabel die in een spiraal gedraaid zit, maar de uiteinden van de buitenkabel zijn wél gefixeerd, vlakbij servo & roerhevel.
Als nu de romp waar die spiraal in ligt krimpt of uitzet, heeft dat geen effect op de roeruitslag.
Dus lijkt me, dat zolang die bowdenkabel een beetje in een bocht loopt, er ook geen effect is.

 

Als de binnenkabel uitzet (en daar had ik het over) dan heeft dat nog steeds effect. Hoe je de buitenkabel ook fixeert.

 

Amen.

 

Niet als binnen- en buitenkabel samen uitzetten toch?
Ervan uitgaande dat ze van hetzelfde materiaal zijn.

 

hey bart,

misschien helpt het je als je het zo voorsteld, voorbeeld:

De buitenkabel zit door spanten heen in gaten. In de gaten kan hij glijden, maar niet zijdelings wegbuigen. De lengte van de buitenkabel doet er nu niet toe, zijn enige functie is zijdelingse stabiliteit verlenen aan de binnenkabel.

De buitenkabel is niet in staat enige kracht over te brengen op de binnenkabel in de LANGS/LENGTE richting. Gebeurt dat wel, dan heet dat wrijving.... Daar hebben we net zo'n hekel aan voor deze toepassing.

 

Goed, maar dan moet jij je dit even voorstellen: de buitenkabel ligt over een zekere afstand in een flauwe bocht. Als beide kabels uitzetten of krimpen, verandert de curve van die bocht, maar het lengteverschil tussen beide kabels niet.
Dit werkt inderdaad alleen als er een lichte bocht in de kabels zit (bijna altijd wel), en de buitenkabel alleen aan de uiteinden gefixeerd zit - maar dat had ik geloof ik al geschreven.
Bij de meeste toestellen waar we het nu over hebben loopt die kabel trouwens niet door spanten, maar ligt in een kunststof romp en kan best wat opzij uitwijken.

Ach wat maakt het mij ook uit... bij mij werkt het goed, okee?
Als ik een afwijkingkje bespeur geef ik wel een tik op de trimmer, klaar...

 

Dat kan ik volgen. Daar heb je gelijk in, en ik heb dat niet direct van je eerdere posts opgepikt.

 

Ik denk ook dat Bart zijn voorstelling waar is. Dat heeft wel de volgende voorwaarden:
- de buitenkabel zit alleen bij de servohevel en het roerhoorntje aan de romp gefixeerd
- de buitenkabel loopt in een flauwe bocht om lengteverschillen te kunnen opnemen
- de binnenkabel en de buitenkabel hebben dezelfde uitzettingscoëfficiënt

Bij mijn Sniff wordt niet aan alle voorwaarden voldaan. En in dat geval gaat Berrie zijn stelling op.

 

Hmmm, ik heb al meerdere buitekabels in een epoxt romp geplakt door er over de gehele lengte een glasmatje over te leggen/verlijmen.
Ongeremd door enige onderbouwing durf ik best te stellen dat de uitzettingscoëfficiënt van een glas-epoxy-romp, een kunststof bowden buitenkabel en een stalen binnenkabel niet gelijk zijn aan elkaar.
Toch heb ik met die configuratie nooit enig probleem ondervonden, mits (!!!) de hele kabel zo recht mogelijk loopt.

Een ongelijke uitzettingscoëfficiënt bij een bowdenkabel die wel in een bocht ligt (en dan bedoel ik niet een paar mm afwijken van de rechte lijn) zal slechts een marginaal effect veroorzaken t.o.v. het binnen/buitenbocht verschil.

Uitgangspunten:
- een bowdenkabel door de romp en dan schuin omhoog door het kielvlak naar het hoogteroer.
- de hoek tussen het rompgedeelte en uitgaande deel bij stabilo is 60 gr.
- de straal van de gemaakte bocht op 25 cm.
- het rechte deel in de romp is min of meer overal gefixeerd tot aan het begin van de bocht, het gebogen deel ligt los, alleen het uiteinde is weer gefixeerd.
- de lengte van de kabel op 1 meter.
- de binnen is van staal, uitzettingscoëfficiënt is de door Jitze genoemde 0,08 mm/m/grK, de uitzettingscoëfficiënt van kunststof stellen we voor het gemak even 2x zo groot: 0,16 mm/m/grK.
- de dikte van de binnenkabel = 1,5 mm, de binnendiameter van de buitenkabel is 2,0 mm

De bocht is onderdeel van een cirkel (60 gr = 1/5 deel) met straal 250 mm. Volgens het binnen-/buitenbocht principe loopt de binnen kabel in getrokken toestand volgens een cirkel met straal 249,75 mm, en geduwde toestand 250,25 mm.
De omtrek 1/5 deel van beide cirkels is (2πr) 313,8 resp. 314,5 mm. 1,2 mm speling dus.

Nu even 0 graden Celcius vs. 20 gr. Celcius:
De buitenkabel ligt aan begin en einde vast. De uitzetting bij 20 gr temperatuurverschil = 0,16 x 20 x 1= 3,2 mm
De uitzetting van de binnenkabel is 0,08 x 20 x 1 = 1,6 mm
De binnenkabel trekt dus 1,2 mm naar binnen.

In de praktijk ervaar ik bij GFK rompen met stalen binnenkabel nooit de behoefte om te trimmen als gevolg van warm/koud. Bij kunststof binnenkabels was dat al heel gauew het geval.
Komt dus overeen met wat ik hier bereken.

Dirk.

 

Bij mijn hellingzwevers heb ik vroeger uitsluitend stalen binnenkabels in een kunststof buis gebruikt.
Juist met het hellingzweven je heb soms te maken met grote temperatuurverschillen binnen korte tijd. De roers hoefte ik nooit na te stellen of trimmen.
Met deze combinatie was ik zeer tevreden. Nu was ik aan het experimenteren met het RA-system van Habe. In vergelijk met een standaard bowdenkabel is het RA-systeem in de praktijk zichtbaar beter. Het beweegt superlicht, dat komt door de teflonlaag en het heeft veel minder speeling.

Johannes

 

Even kleine update, betreffende het nylon bowdenkabel systeem dat ik kocht.

Product data:
Sullivan Gold-N-Rod type #547

Bij de productinfo staart het volgende:
Gold-n-rods are temperature stabilized to minimize thermal expansion 75% less than nyrods.

Voila, dus dit kan zowat alle bovenstaande berekeningen onjuist maken (voor dit product dan specifiek natuurlijk)

Ik laat jullie allesinds wel weten wat mijn bevindingen zijn....

 

en daar heb ik nu een hekel aan ,niet weten hoe een toestel vliegt bij 10 graden of bij 20 graden , daarom vlieg ik ook geen methanol motoren . als je konstant moet stellen en trimmen is voor mij niks . er moet maar 1 keer getrimt worden en dat is bij de eerste vlucht (en als je echt goed gebouwd hebt staan de roeren op 0 )

 

Inmiddels ben ik me zachies aan aan het oriënteren bij drie-meter-zwevers.
De belangrijkste kandidaten zijn de Condor Magic Evo4 en de Last Down XL en XXL. De andere opties zijn eigenlijk nogal veel duurder (Fantasy en Simprop Intention)

Ik zou graag eens wat vliegervaringen lezen...?