LED calculators en veel LED-info, -uitleg en -voorbeelden

Discussie in 'Model elektronica' gestart door ron van sommeren, 3 okt 2008.

  1. CobaltBlue

    CobaltBlue

    Lid geworden:
    12 feb 2017
    Berichten:
    1.203
    Locatie:
    Lobith
    Ben er vnaaf weer. Laters.
     
  2. Frits37

    Frits37 Vriend van modelbouwforum.nl PH-SAM

    Lid geworden:
    24 apr 2015
    Berichten:
    1.276
    Locatie:
    Nunspeet
    Voor nu heb ik alleen deze info. Ik heb een datasheet opgevraagd. IMG_20210527_145920.png
     
  3. Eugène

    Eugène

    Lid geworden:
    16 okt 2021
    Berichten:
    128
    Locatie:
    Epe
  4. Modeltrucker93

    Modeltrucker93

    Lid geworden:
    18 aug 2013
    Berichten:
    664
    Locatie:
    Utrecht
    Sammeke en Roelof_l vinden dit leuk.
  5. Klusmanpatrick

    Klusmanpatrick

    Lid geworden:
    3 jun 2023
    Berichten:
    27
    Locatie:
    Diest België
    Beste leden : graag stelde ik hier de volgende vraag :
    Ik zou graag 4 led spots van elk 3v 20 mA ik een messing holle mast plaatsen, deze worden bediend door een Quadro memory switch van Krick maar hoe sluit ik mijn led’s aan, in serie of parallel met of zonder weerstand en welke weerstand,
    Kan mij daar iemand een degelijk antwoord op geven want ik heb heel Google mans af gegaan en zie het bos niet meer door de bomen ,
    Mvg en dank aan het goede risicoloos antwoord , ben al 12 spotjes kwijt geraakt door verkeerde verbinding
    Patrick
     
  6. Roelof

    Roelof Moderator Moderator team Forum veteraan

    Lid geworden:
    20 aug 2003
    Berichten:
    29.725
    Locatie:
    Sassenheim
    Je zult weerstanden moeten gebruiken, waarschijnlijk is dat de reden waarom je wat spots hebt gesloopt?

    Op welke spanning wordt het aangesloten, dan kunnen we bepalen wat gaat werken.
     
  7. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.721
    Locatie:
    Woerden
    Zoals Roelof al aangeeft heb je altijd een weerstand nodig. Maar eerst de vraag in serie of parallel of elke led een eigen weerstand.
    Uit efficiency oogpunt gezien is led's in serie het beste. Nadeel is wel dat als één led kapot gaat alle led's uit gaan, het is net als met kerstboomlampjes.
    Led's parallel kan ook maar dat is niet erg efficient en als het verschillende led's zijn kan het gebeuren dat sommige led's feller licht geven dan andere en sommige zelfs helemaal geen licht geven.
    Elke led een eigen weerstand is feitelijk de beste oplossing maar ook niet erg efficient. Wanneer efficiency niet zo belangrijk is kan je voor deze oplossing kiezen.
    Dan welke weerstand heb je nodig. Wanneer je dit sub forum doorleest zal je de benodigde formules al gevonden hebben.
    Toch heel in het kort een opsomming.
    Je hebt 4 led's met een doorlaadspanning van 3 V en een maximale stroom van 20mA, dat is hetzelfde als 0,02A.
    Stel je hebt een accu van 12V waarop de led's moeten worden aangesloten.

    In theorie zou je die 4 led's in serie kunnen zetten en dan op 12V aansluiten. Het probleem is dat je dan de maximale stroom niet in de hand hebt en als de accu net geladen is kan die zo hoog oplopen dat de led's de geest geven. Een tweede probleem is dat als de accu panning daalt als de accu leeg raakt de ledjes uit zullen gaan nog voordat de accu echt leeg is omdat de spanning te laag is geworden. Allemaal niet de bedoeling.
    Daarom raad ik aan om 2 led's in serie te zetten en met één weerstand op de accu aansluiten. De waarde van de weerstand bereken je als volgt: De weerstand is de spanning gedeeld door de stroom.
    Je hebt 2 led's in serie en een weerstand naar de 12V. Omdat de led's in serie staan zal de stroom die door de eerste led loopt zal ook door de tweede lopen. De spanningen van die twee led's moet je optellen, dat is dus 2 maal 3V is 6V in totaal. Er blijft dus 6V van de accuspanning over die "ergens heen moet". De weerstand zal die 6V moeten verwerken. De waarde van die weerstand wordt dan 6V delen door 0,02A is 300Ohm. Het vermogen dat die weerstand moet verwerken is de spanning maal de stroom dus 6V maal 0,02A is 0,12Watt. Weerstanden van 300Ohm 0,25Watt zijn standaard waardes en zo te koop.
    Je hebt dus twee van die weerstanden nodig om twee led's in serie en twee van die serie schakelingen parallel op 12V aan te sluiten.

    Ga je de led's parallel zetten dan zal er een flinke weerstand nodig zijn. Je hebt 4 led's parallel die elk 0,02A nodig hebben. In totaal is dat dus 0,08A. De led's kunnen maar 3V verdragen maar je hebt 12V. Er blijft dus 9V over dat "ergens heen moet". De weerstand zal die 9V moeten verwerken. De waarde van die weerstand wordt dan 9V delen door 0,08A is 112,5Ohm. Deze waarde bestaat niet maar wel 120Ohm of 110Ohm. Je kan zonder problemen één van beide kiezen. In het eerste geval zal er een haartje minder stroom gaan lopen, in het tweede geval een haartje meer. Beide zal je niet merken en kan geen kwaad.
    Het probleem is wel dat je een redelijk vermogen in warmte omzet in die weerstand. Dat vermogen is de stroom maal de spanning, in dit geval 0,08A maal 9V is 0,72Watt. Je hebt dus een weerstand nodig die minimaal 1Watt moet kunnen verstoken en let op die wordt knap warm!
    Zoals al gezegd is er een kans dat de led's niet allemaal even veel licht zullen geven. Wanneer de led's van het zelfde merk en type zijn is die kans vrij klein en als er verschillen zijn zullen ze nauwelijks of heel niet zichtbaar zijn. Led's van verschillende merken en/of types zullen wel degelijk goed zichtbare verschillen kunnen laten zien.

    Elke led een eigen weerstand kan ook maar dan heb je meer draden en meer weerstanden nodig.
    Over de led mag maar 3V komen te staan dus zal de overige 9V over de weerstand moeten blijven staan. De waarde van die weerstand wordt dan 9V delen door 0,02A is 450Ohm.
    Deze waarde bestaat niet maar wel 470Ohm of 430Ohm. Je kan zonder problemen één van beide waardes kiezen. In het eerste geval zal er een haartje minder stroom gaan lopen, in het tweede geval een haartje meer. Beide zal je niet merken en kan geen kwaad.
    Het vermogen dat de weerstand moet verwerken is 9V maal 0,02A is 0,18Watt. De meeste standaard weerstanden kunnen 0,25Watt verwerken dus geen enkel probleem.

    Persoonlijk zou in voor de eerste oplossing kiezen, twee led's in serie en twee van die serieschakelingen parallel op de accu aansluiten. Zo heb je maar drie draden en twee weerstanden nodig.

    Nog een heel belangrijke opmerking: Led's zijn diodes, ze laten de stroom maar in één richting door. Je moet dus de + op de + van de accu aansluiten en de - op de -. Draai je dat om dan geven de led's geen licht. De kans is bestaat zelfs dat wanneer je een led verkeerdom op 12V aansluit hij kapot zal gaan. Dat is omdat de meeste led's niet meer dan 5V in de tegengestelde richting kunnen verwerken.
    Succes.
     
    kwadruppel en Ronaldp vinden dit leuk.
  8. k-k

    k-k Vriend van modelbouwforum.nl Forum veteraan

    Lid geworden:
    12 jul 2012
    Berichten:
    13.959
    Locatie:
    Oostvoorne
    Even ter aanvulling op Ernst zijn verhaal. Kijk eerst even d.m.v. een test hoeveel licht er uit de leds komt. Mijn ervaring is dat teveel licht onnatuurlijk is. Bij mijn avatar met 7,2 Volt accu staan de 3 mm leds per 2 in serie en zijn er 2.200 Ohms weerstanden gebruikt. Hieronder een schema (van mijn sleepboot). De verlichting is opgedeeld in 4 groepen, die worden geschakeld met een CTI Ps4a. Gr. Klaas.

     
  9. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.721
    Locatie:
    Woerden
    Dat is een goede opmerking Klaas. Bij 20mA door de led's geven ze inderdaad een heleboel licht. Het kan totaal geen kwaad om die stroom te verlagen door de weerstand te verhogen. De berekeningen blijven hetzelfde alleen moet je die lagere stroom invullen in plaats van 20mA (0,02A).
     
  10. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Beste Ernst, vooreerst een gelukkig nieuwjaar en dat alles naar wens loopt voor je.
    ik ben redelijk nieuw hier en heb een vraagje ivm led lampjes aansluiten op een racebaan. Op gebied van stroom ben ik een leek :)
    Dus mijn plan is om zo een goeie 50 lampjes van 3 volt 20mA aan te sluiten. Mij vertelde ze dat ik deze per setje van 3 en weerstand in serie moet aansluiten op bestaande voeding van 12 volt.
    Nu was ik aan het denken waarom ik geen voeding van 3 volt koop en dan de ledjes aansluit in parallel of ....???
    Graag uw mening en nog liefst van al een heel makkelijke oplossing voor mijn projectje :)
     
  11. Roelof

    Roelof Moderator Moderator team Forum veteraan

    Lid geworden:
    20 aug 2003
    Berichten:
    29.725
    Locatie:
    Sassenheim
    50 lampjes van 20mA op 3v resulteert in 1A op zich prima te doen. Als er 1 uitvalt weet je ook dat die kapot is, als bij een serieschakeling van 4 er 1 uitvalt moet je er 4 controleren en we kennen allemaal de ellende als een slinger van een kerstboom het niet doet hoewel met 4 die ellende niet zo groot is.

    Alleen zijn 3v voedingen minder makkelijk te vinden dan 12v en gezien die 3v lampjes waarschijnlijk op LED's gebaseerd zijn is het denk ik wel verstandig om een voeding te nemen met een goede constante spanning.
     
  12. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Dag Roelof, bedankt voor uw snelle reply. De beste wensen van hieruit voor het nieuwe jaar.
    En wat stel je dan voor want zoals je weet ben ik een leek hierin, bepaalde waardes waar ik op moet letten. Ik kan er goedkoop krijgen bij de chinese websites maar moet dan zeker zijn van de specs.
    Of zijn er hier websites die je mij kunt aanraden.
     
  13. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.721
    Locatie:
    Woerden
    Om te beginnen zijn ledjes geen lampjes. LED is een afkorting van Light Emitting Diode. In het Nederlands is dat Licht Gevende Diode maar een afkorting LGD is niet echt bruikbaar.
    Eerst een korte uitleg wat een diode is. Een diode is een ventiel dat in één richting doorlaat. Denk aan een terugslagventiel in een waterleiding of in gasleidingen. Heel simpel gesteld zit er een klepje in de leiding dat met een veertje dicht wordt gehouden. Wanneer er waterdruk of gasdruk aan de één kant van het klepje komt te staan dan wordt het open gedrukt wanneer die druk hoog genoeg is om de kracht van het veertje te overkomen. Komt de druk aan de andere kant te staan dan zal het veertje de klep dicht drukken maar de water of gasdruk zal het nog steviger dichtdrukken en er kan geen water of gas meer door die leiding stromen. De klep zelf zal niets doen om de water of gasstroom te beperken. Als je wilt dat niet de maximale stroom gaat lopen zal je er zelf een beperking in de leiding moeten maken om de stroom te beperken. Dat kan bijvoorbeeld een dunner stukje leiding of een regelbare klep zijn.

    Een diode is zo'n ventiel maar dan voor elektronen. De elektronen kunnen maar in één richting door dat ventiel heen. Daarom is het symbool van een diode een (dikke) pijl. Bij een Led wordt er vaak een cirkel omheen getekend om makkelijker onderscheid te kunnen maken. Wat je ook vaak ziet is dat er één of twee pijltjes naast het symbool worden getekend.
    Net als bij het ventiel hierboven zal er een bepaalde spanning (druk) nodig zijn om het ventiel te openen. Wanneer je dus een led ziet waarbij wordt aangegeven dat het een "3 Volt 20mA" led is zal die 3V de spanning zijn waarbij het ventiel volledig open is. Het is dus niet de spanning waarbij de led licht begint te geven. De meeste "3V" led's zullen al licht beginnen te geven bij 2,5V - 2,6V.
    De stroom die door de diode (ventiel) gaat lopen zal ook niet door die diode bepaald worden. Je zal dus altijd "iets" moeten doen om die stroom te beperken tot een voor de diode veilige waarde. De draadjes waarmee de pootjes met het stukje halfgeleider kristal is verbonden zijn heel erg dun. Ook is dat kristal heel klein, vaak maar 0,1mm x 0,1mm. Voor die heel kleine diodes kan dat nog kleiner zijn.
    Wanneer de stroom door die draadjes en/of dat kristal te hoog wordt "smelten" ze simpelweg en is de diode kapot.
    Veruit de meeste "gewone" ledjes geven normaal licht wanneer er rond de 20mA (0,02A) door loopt. Dat is maar een heel klein beetje stroom maar het is ruim voldoende. Je kan meer stroom door dat ledje laten lopen maar dat is gevaarlijk voor de led (diode). Veel meer licht zal hij niet geven en bij iets van 50mA zal de led intern smelten en is het over en uit.
    Daarom zal je dus altijd een vorm van stroombegrenzing nodig hebben.
    Maar waarom zie je vaak een ledjes dat rechtstreeks op zo'n platte 3V batterij (een 2032 of zo iets) is aangesloten? Daar lijkt het dat er geen stroombegrenzing (weerstand) wordt gebruikt. Daar zit nu net het probleem. De inwendige weerstand van zo'n batterij is zo oog dat die weerstand al voldoende is om de stroom door de led binnen de veilige grenzen blijft. Er is dus wel een (vorm van) stroombegrenzing maar die is voor de meeste mensen niet duidelijk.

    Moet er altijd 20mA door een led lopen? Heel simpel, nee. Je mag zonder enig gevaar minder stroom door een led laten lopen. De led zal minder licht geven maar dat kan zelfs de bedoeling zijn. Het is heel goed mogelijk dat de led (veel) te veel licht geeft bij 20mA.
    Er zijn natuurlijk ook led's die veel meer stroom nodig hebben en dan ook een heleboel licht geven. Sommige led's kunnen wel 1A en meer verwerken. Ze geven dan echt zo veel licht dat je een zonnebril nodig hebt. Maar hoe dan ook, die led's hebben ook een vorm van stroombegrenzing nodig want die led's gaan ook kapot als er te veel stroom door loopt.
    In mijn post heb ik al uitgelegd hoe je kunt berekenen wat voor weerstanden je nodig hebt.
    Jij hebt 50 ledjes die je op 12V wilt aansluiten. Op 12V kan je inderdaad niet meer dan 3 ledjes in serie aansluiten. Jij zal dus 16 "takken" van 3 ledjes en een weerstand hebben en 1 "tak" van 2 ledjes en een weerstand. Die takken sluit je dus parallel op de 12V aan. Als je 20mA door elke tak laat lopen zal er totaal ongeveer 340mA uit die 12V getrokken worden. Je kan natuurlijk minder stroom door elke tak of enkele takken laten lopen wat de totaal stroom zal verlagen.
     
  14. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Dag Ernst, top uitleg ! ik heb een calculator online gevonden en ik zou een berekende 135 ohm weerstandje nodig hebben maar zal voor een 150 ohm moeten gaan zeker zoals ze zeggen voor standaard. En dit voor in mijn 3 ledjes kring.
    Of denkt u dat ik beter ga voor zo een constante voeding van 3 volt en alles in parallel of ? , maar hier moeten ook misschien weerstandjes bijgevoegd.
     
  15. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.721
    Locatie:
    Woerden
    Geen constante voeding van 3V zonder stroombeveiliging! Een voeding zal te veel stroom door de ledjes laten lopen en dan is het "POEF". Ik hoopte dat ik duidelijk genoeg was maar blijkbaar niet. Je moet de stroom door een ledje altijd beperken tot een veilige waarde voor die led.
    Een led kan en zal die stroom niet zelf beperken dus is een externe stroombegrenzing nodig. De goedkoopste en simpelste stroombegrenzing is een weerstand.
    Als je een 3V voeding wilt gebruiken zal je nog steeds een weerstand nodig hebben maar de juiste waarde berekenen en vinden zal erg lastig zijn. In theorie zou een weerstand van 1 of 2 Ohm al voldoende kunnen zijn wanneer je heel zeker bent dat die voeding heel stabiel 3V is en blijft. Het probleem is alleen dat je hoogstwaarschijnlijk zult zien dat de hoeveelheid licht die de ledjes geven behoorlijk kan variëren. Dat komt doordat de spanning die over die ledjes blijft staan niet van elke led exact gelijk is. Wanneer je zo'n lage spanning gebruikt zal dat verschil zichtbaar (kunnen) zijn. Een verschil van 0,1V zal al zichtbaar zijn in de hoeveelheid licht die de ledjes zullen geven.
    Vandaar dat je beter een voedingsspanning kunt gebruiken die minimaal 1V hoger is. Dan is het makkelijker een goede weerstand berekenen en eventuele spanningsverschillen tussen de ledjes zal je niet opmerken.
    Alles parallel heeft wel een nadeel en dat is dat elke led dan een eigen weerstand nodig heeft. Je hebt dan dus zo'n 50 weerstanden nodig. Wanneer je 12V gebruikt kan je 3 ledjes in serie zetten en daarmee weerstanden uitsparen. Zoals ik al eerder aangaf heb je dan maar 17 weerstanden nodig. Ook wat verliezen aangaat zal dat (iets) gunstiger zijn, maar dat is hier niet van belang.
     
    Rene Neefe vindt dit leuk.
  16. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Hoi, je was duidelijk genoeg hoor maar zoals ik al vertelde dat ik een leek ben dacht ik, even veel volt voor led en voeding, geen weerstandjes. Dus ik ga op zoek naar weerstandjes en ben vertrokken. Bedankt nog voor het geduld. Grtz Mark
     
  17. Roelof

    Roelof Moderator Moderator team Forum veteraan

    Lid geworden:
    20 aug 2003
    Berichten:
    29.725
    Locatie:
    Sassenheim
    Even voor de duidelijkheid, praten we over pure LED's of over lampjes met een schroeffitting?
    Zoals E10 LED lamp - 3V - Koud wit - ABC-led.nl

    Ik neem aan dat hierin al iets zit wat de stroom in beperking houdt.
     
    Rene Neefe vindt dit leuk.
  18. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Diorama straat lampjes
    upload_2025-1-3_19-27-38.png
     
  19. hobbyist

    hobbyist Forum veteraan

    Lid geworden:
    10 mrt 2009
    Berichten:
    5.493
    Locatie:
    Noord Brabant
    In zo'n kant en klaar lantarentje, zit meestal al een weerstand of iets dergelijks ingebouwd.
    Als b.v. het getoonde plaatje b.v. van Faller is, type N led lantarnpaal 272222, die kun je zo op 12 gelijkspanning aansluiten.
     
  20. Sammeke

    Sammeke

    Lid geworden:
    28 nov 2023
    Berichten:
    7
    Locatie:
    Bilzen
    Hoi Sammeke, neen hoor is niet van Faller. Op een website uit het verre oosten heb ik deze gekocht. Zijn 3 volt ledjes.
     

Deel Deze Pagina