Probeersel: bouw Taling 32

[Jeroen_dh]

Ik heb vroeger veel bootjes gebouwd, zeil zelf in het echt in een Taling 32 (S spant van 10 meter) en heb sinds kort een 3D printer. Nou heb ik het lijnenplan van de boot omgezet naar 3D model, dus in feite nu onbeperkt schaalbaar. Gewoon omdat het kan heb ik de boot al in 3 formaten geprint en afgewerkt, zie afbeelding.

Maar vanuit de Taling club kwam de vraag of we er geen varend model van kunnen maken, schaal 1:10.
Dat vond ik ook wel een leuk idee, dus ben begonnen met het printen van de delen (de boot kan niet in 1 x geprint vanwege het formaat natuurlijk). Inmiddels zijn er al 2 delen uit de printer gerold, maar het gaat langzaam, want 1 deel duurt ongeveer een hele dag ;-)

Het verschalen wordt uitproberen. Ik heb het ontwerp van de kiel flexibel gemaakt, de basis is sterk (want omdat het een S spant is deel van de romp) en ik heb 3 dikke boutgaten voorbereid waarmee de kiel aan de onderzijde voorzien kan worden van lood, of opzetstukken om het lood verder naar beneden te verplaatsen.

De mast zal ik iets korter maken dan het origineel denk ik, omdat het kwadratisch schaalt. Ik zat te denken aan 80% van de originele lengte. Tips daarover zijn welkom!

De maten in het echt zijn als volgt:
LOA: 9.98m (met boegspriet)
romplengte: 9.05m
breedte: 3.05m
waterverplaatsing: plm 6 ton
mast lengte: 11m

dus het model zal bijna 1 meter worden, en ongeveer 6 kilo wegen. Ik vermoed dat de romp ongeveer 1 kilo zal gaan wegen, dus 5 kilo voor ballast, mast en zeilen en RC spul. Er komt ook een (klein) motortje in zodat het echt helemaal 1op 1 gaat werken.

Ik zal hier voor de geinteresseerden de bouwvorderingen posten.

 

[pompebled]

Hallo Jeroen,

Leuk dat je je eigen boot als RC model aan het realiseren bent!

Ik heb wel de indruk, dat het totaalgewicht aan de hoge kant is voor een model met een waterlijn van 90 cm.
Ter vergelijking: Een robbe Sirius is 89 cm lang en is ontworpen als een RC model en heeft daarom een vin kiel met bulb.

Het model is niet helemaal vergelijkbaar (rondspant versus S-spant), maar dit zijn wat maten en gewichten:
Lengte: 890 mm
Breedte: 205 mm
Hoogte inclusief kiel: 1640 mm
Waterverplaatsing: 2320 gr
Masthoogte: 1250 mm
Zeiloppervlak 30.00 dm²
Ballast bulb: 1500 gr.

Als je wilt, dat het model flink wat wind kan hebben, dan is een losse kielvin met ballastbulb (en een kielkast in de romp) de beste optie, zonder dat het model te zwaar wordt om nog fatsoenlijk te kunnen zeilen.
Omdat het water zich niet laat verschalen, is een S-spant met de ballast direct onder de romp een stuk tuiteliger en kun je minder wind hebben.

Het zeiloppervlak/masthoogte zou je in eerste instantie kunnen laten af hangen van de gekozen bouw/ballast versie; origineel, met diepstekende vinkiel en kielkast, of lager met de ballast direct onder de romp.

Mijn 1 meter America's cupper (Australia II) heeft (gelukkig) niet de originele wing keel, maar een vinkiel met bulb en weegt zeilklaar 3380gr.
Jouw 6 Kg zeilklaar lijkt mij 'iets' aan de zware kant.

Een schroef onder een modelzeilboot, is eigenlijk not done, want zo'n 'emmer' onder de romp remt aanzienlijk, zelfs als de tweebladschroef exact in het schroefraam stil zou staan.
Qua zeilen is het ook niet nodig, ik heb nog nooit een motor nodig gehad in Nederland, waar het nooit helemaal windstil is voor het modelzeilen...

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

Het is een redelijk vol model schip. Hij is bijna 3 meter breed, het model is dus 90,5cm x 30cm, daarnaast nog een flinke kiel inderdaad eronder. Ik heb zoveel mogelijk het lijjnenplan aangehouden, dus het is echt vrij 1 op 1 qua romp. Ik had gelezen dat je de waterverplaatsing met factor 1000 moet verkleinen (want het is volume) en dan kom ik op 6kg.
Bijgaand een klein filmpje van hoever ik inmiddels ben.

die te verlagen bulb had ik inderdaad ook al rekening mee gehouden. De dooskiel onder het schip laat ik leeg, zodat al het gewicht zo laag mogelijk komt. En dus met tussenstukken nog verder te verlagen is. Dat kan proefondervindelijk. En dan kan ik het verwijderen zodat als ie binnen staat op de vensterbank het er nog een beetje realistisch uitziet

 

[pompebled]

Dat is een dikke dame; mijn AC is 'maar' 21 cm breed en wordt beschouwd als een breed model.
De mast is 125cm boven dek en het zeiloppervlak 50 dm² en met een bulb van 2200gr aan een kiel 25 cm onder de romp, kan ik tot 4Bft nog lekker zeilen.

Ik zou de ballast zo laag mogelijk onder de romp hangen, des te realistischer zal het model zeilen.
Een nette bulb kun je berekenen met het online programmaatje Bulb calculator.
Het plaatje is van een 1500 gr bulb:

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

bedankt! Ik wil de bulb dezelfde vorm maken als de kiel, en dan eventueel met tussenzet stukken verlagen. Ik kan in Fusion exact de inhoud van de vorm aflezen, das wel tof. Een beetje experimenteren dus met de hoogte van de vorm om het gewenste gewicht te bereiken.
Ik ga in ieder geval mikken op zoveel mogelijk gewicht onderin en bovenwater licht bouwen/printen.

wat zijn de beste of lichtste manieren om de mast en giek van te maken? alu/messing/hout?De romp is nu ongeveer halverwege en weegt 500 gram. Ik weet niet of dat licht of zwaar is in vergelijking tot houtbouw modellen. Ik wil er nog wel een laagje epoxy overheen zetten als ie af is voor de waterdichtheid en stijfheid.

 

[pompebled]

Een kilo is vergeleken met houtbouw of carbon redelijk zwaar; een lege één meter wedstrijdboot romp kan gebouwd worden met maar 350 gram leeg gewicht...
Dan heb je nog 2 -3 kilo voor de ballast en de elektronica.

Alles boven de waterlijn wil je zo licht mogelijk houden, dus carbon voor de mast en giek werkt het beste.
Geen idee waar de mast en giek op het origineel van gemaakt zijn, maar je kunt carbon desgewenst verven.
90% van de modelzeilboten vaart met een pendelfok op een boom, dat zeilt verreweg het eenvoudigst, want je bent niet aan boord.
Een genua (en/of kluiver) kan uiteraard, maar maakt de bediening een stuk complexer en voegt gewicht toe.

Ik zou naast een laagje epoxy, óók een laagje glasweefsel rond de romp zetten, dat verhoogt de impact sterkte aanzienlijk. Eén laagje 45gr/m² met epoxy is voldoende.

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

ja, ik bedoelde ook glasweefsel + epoxy hoor. En het hoeft geen race boot te worden, dat is het in het echt ook niet. Maar ik wil er wel mee kunnen zeilen natuurlijk!
waar kun je carbon onderdelen voor de mast het beste kopen? Ik zag op youtube een filmpje van iemand die een soort sok carbon had die hij om een holle houten mast schoof, en dat dan in de epoxy zette. Zag er ook wel mooi uit. De originele mast in het echt is goudkleurig aluminium

 

[pompebled]

Mijn carbon komt uit de vliegerwinkel, afhankelijk van de manier waarop het gemaakt is; gewikkeld, of pultrusie zijn er verschillende kwaliteiten, elk met z'n prijs...
Afhankelijk van hoe dik de mast moet worden en of 'ie ook taps moet toelopen, zou ik voor Ø8 of Ø10mm carbon buis gaan. Dat hangt ook een beetje van de toegepaste verstaging af.

Zoals je op de foto kunt zien, is de mast op mijn AC flink 'verstaagd', dat komt omdat het een behoorlijk slappe conische mast is, die ook nog eens uit twee delen bestaat, dus als ik de boel origineel had gelaten dan was de zaak al binnen het jaar overboord gezeild geworden...

Hout, met een carbon sok en epoxy is ook een stevige en lichte oplossing. Heb je een linkje naar dat filmpje?

Om er goed mee te kunnen zeilen, zou ik voor een zo licht mogelijke romp, met een vinkiel (25-30 cm) met maximale ballast bulb gaan, zodat het geheel mooi stijf zeilt en niet bij elke vlaag op één oor wordt gedrukt.

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

vanaf een minuut of 9

 

[pompebled]

Hmm, dat is een model van een Transat o.i.d., een platte bak met een heel groot nat oppervlak.
Ik ben vluchtig door de bouwfilmpjes heen gegaan en de bouwer is beter met de computer dan in het bouwen; je ziet een hoog 'éérste boot gehalte', komt vanzelf goed, als 'ie er meer gebouwd heeft.

Het zeilgedrag is moeilijk te beoordelen want hij test in de luwte en niet in de volle wind. De tuigage lijkt me vrij stijf (en zwaar) en de boot zeilt ook wat 'zwaarmoedig', waarschijnlijk aan de zware kant en ondertuigd, de twee roeren helpen ook niet qua weerstand.

Wél netjes afgewerkt.

Een carbon sok rond de houten mast is ook niet meer dan dat; geen vacuumvormen, alleen in een stuk keukenfolie gewikkeld, dat doet niet zoveel...

Groeten, Jan.

 

[pompebled]

Ik wil de bulb dezelfde vorm maken als de kiel, en dan eventueel met tussenzet stukken verlagen.

Als je het bovenaanzicht bedoelt, dan is dat geen probleem, als je de hele dooskiel naar beneden wilt verlengen, dan vind ik dat geen goed idee, want je roerwerking wordt dan minimaal door het enorme kieloppervlak onder water.
Daar is wel een mouw aan te passen door het roer flink te vergroten, maar dat ziet er niet uit op de schoorsteenmantel...

De meeste goed zeilende schaalmodellen hebben een kielkast, waar voor het zeilen een vinkiel met bulb in gestoken wordt, zoiets:

Ik kan niet overweg met teken programma's, dus ik heb wat in elkaar geprutst in paint, je snapt het idee...

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

Hoi Jan, ik snap je idee, ik heb het zo gemaakt dat er een doosje in de romp zit waar 3 dikke draadeinden door kunnen door de kiel. Aan de onderkant kan ik zoiets hangen als jij hebt getekend, en dat eraf halen als ie thuis staat. De doos kiel is vrij groot en breed dus biedt voldoende 'vlees' voor de ballast. Ik dacht zelf aan een plaatje waaraan die vin met bulb wordt gelast. En die kun je dan erop schroeven.

Het roer maak ik sowieso iets groter naar achter en naar onder denk ik. En verwijderbaar, dus later evt aan te passen.
Zoals eerder gezegd wil ik een compromis tussen gelijkendheid en bruikbaarheid.
Moet lukken. Bedankt voor de tips!

Ben ondertussen ook aan 't kijken naar zeil materiaal. Ik vind mylar niet zo mooi, dus, zoek iets wits, polyester of ribstop, maar wil er uiteraard wel een vorm in maken, bijv met de claudii tool. Ribstop is lastig strak te maken lees ik. Wat zijn de ervaringen hier?

 

[pompebled]

Hallo Jeroen,

Het roer iets groter om te compenseren voor het schaal effect is geen probleem, dat valt ook amper op.
Als de balans in het tuig, in combinatie met de plaats van de kiel goed is, zal de boot rechtuit zeilen zonder input van het roer, dus veel groter zal het roer in dat geval niet hoeven te worden. Je zult hooguit eens moeten corrigeren als de boot in een vlaag wil oploeven.

Ik maak mijn zeilen van spinakerdoek (ripstop nylon van de zeilmaker, of vliegerwinkel, vanaf rol, want vouwen krijg je er heel moeilijk uit). Ik vind de polyester film, die ook veel gebruikt wordt, niet mooi en geprofileerde zeilen hebben de neiging vrij stijf te worden, waardoor ze bij weinig wind niet in model vallen na een overstag manoeuvre...

Het programmaatje Sailcut CAD gebruik ik om mijn zeilen te tekenen, je kunt alle parameters aanpassen zoals het aantal panelen waar een zeil uit moet bestaan.
Laat je niet verleiden om hetzelfde aantal banen/panelen te gebruiken als het 1:1 tuig, de vele plaknaden maken het zeil te zwaar en te stug om soepel in model te vallen. Ik houdt het meestal bij drie panelen met horizontale plaknaden, die ik voorzie van een zigzag stiksel, je weet maar nooit. (Mijn eerste zeilenset, op die manier gemaakt, staat er al 25 jaar goed bij, en daar wordt véél mee gezeild.)
De foto toont de huidige fok, drie panelen, waar ik bewust een flinke bolling in heb gemaakt (en een roze puntje, zodat je opvalt in een veld met witte zeilen...):

De Claudio gadget is inderdaad een handig hulpmiddel om de panelen aan elkaar te plakken.

Desgewenst heb ik wel een serie foto's van hoe ik te werk ga, laat me maar weten of ik die moet laten zien.

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

Hoi Jan,
Klinkt goed allemaal.
Ik zal eens kijken naar dat sailcut programma.
Andere vraag: als ik mijn roer iets vergroot, hoe groot zal de servo dan moeten zijn? Ik denk niet dat er veel kracht op komt te staan, maar geen idee hoe licht m'n servo mag zijn. Heb je advies daarin?

 

[Jeroen_dh]

Zou zoiets voldoende zijn als roer servo?

 

[pompebled]

Een standaard servo is ruim voldoende, helemaal als het roer een balansdeel heeft.
Ik heb sinds kort de roerservo in mijn AC moeten vervangen, omdat 'ie na jaren trouwe dienst de geest had gegeven en had alleen nog een metal gear exemplaar liggen. Die werkt goed, maar is behoorlijk luidruchtig, omdat 'ie rechtstreeks met de romp verbonden is...
Ik koop meestal een aantal tegelijk, dan is de verzending gratis: https://nl.aliexpress.com/item/1005005061251086.html?spm=a2g0o.detail.pcDetailTopMoreOtherSeller.2.797fLNmzLNmzcA&gps-id=pcDetailTopMoreOtherSeller&scm=1007.40196.404796.0&scm_id=1007.40196.404796.0&scm-url=1007.40196.404796.0&pvid=42744e03-941e-419f-a1f1-d46dbd455152&_t=gps-idcDetailTopMoreOtherSeller,scm-url:1007.40196.404796.0,pvid:42744e03-941e-419f-a1f1-d46dbd455152,tpp_buckets:668#2846#8113#1998&pdp_npi=4@dis!EUR!53.36!16.71!!!396.17!124.06!@211b815c17351336134102356ecadd!12000031488868167!rec!NL!161642597!X&utparam-url=scenecDetailTopMoreOtherSeller|query_from:
Mini servo's met plastic tandwielen zijn mechanisch niet sterk, als het roer ergens tegenaan tikt, als je de boot verplaatst, sneuvelen de tandwielen, een standaard servo is mechanisch een stuk robuuster.

Als je in China gaat bestellen, denk dan ook na over de zeilaansturing, een zeillier of dikke servo (voor een arm erop) is daar aanzienlijk goedkoper...

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

weer een stuk verder de printer draait overuren
Alle stukken van de romp zijn geprint en aan elkaar gelijmd.Omdat het lijmvlak klein is ga ik hem ook bekleden met een dunne laag glas + epoxy. Schijnt ook dat PLA niet watervast is, dus beter. Het dek is ook geprint in stukjes en aan elkaar geplakt. Ook daar een laagje glas met epoxy overheen.
Dat was nog wel een lastig klusje, maar uiteindelijk wel aardig strak geworden. Vooral op de boeg en bij het eindje van de kiel lastig strak te krijgen omdat scherpe hoeken niet willen.
In de romp ook alvast het plankje voor de lierschijfjes gemaakt en de houder voor de servo van het roer (onder een hoek)
Begint wat te worden.

Volgende stap wordt dek erin lijmen, kajuit printen en verder afwerken van de romp.

 

[pompebled]

Hallo Jeroen,

Een S-spant in één keer van glasweefsel en epoxy willen voorzien getuigt van ervaring, of onkunde...
Even afgezien van het feit dat het keper geweven doek wél mooi de rondingen volgt, is het voor het doel te dik, zo te zien is het iets van 160gr/m², terwijl 45gr/m² voldoende was geweest, zeker, als je er een tweede (of derde, om zakker te vermijden) laag epoxy overheen had gezet om de structuur van het weefsel te 'verdrinken' en de boel 100% waterdicht te maken.

Scherpe hoeken zoals de boeg en de spiegel doe ik altijd in delen, je schuurt de zichtbare overlap gemakkelijk vlak (bij gebruik van 45gr/m²) en het werkt een stuk eenvoudiger.

Als je er nog bij kunt; het is een goed idee om in de romp ter hoogte van de verstaging één of meerdere lagen glas en epoxy aan te brengen, 3,4 cm breed, om de krachten van de tuigage op te vangen / over te brengen naar de romp. Hetzelfde onder het dek, waar de versteging vastgeschroefd geen worden.
Ik heb nare ervaringen gehad met beslag dat pardoes uit de romp werd getrokken, omdat er geen 'vlees' onder zat.

Groeten, Jan.

 

[Jeroen_dh]

Ha Jan,
Het weefsel is 80grams en liet zijn goed vormen, de spiegel en onderkant heb ik later los gedaan. Daarna nog een laag epoxy erover, dat komt geen water meer doorheen hoor! Heb best veel ervaring met epoxy bij mijn 1:1 boot. Ik wil het ook niet zwaarder maken dan nodig. Het kale model is al best zwaar namelijk.
Nu schuren en plamuren!

Onderdeks zitten overigens extra balkjes pla en epoxy voor de puttingen.

 

[pompebled]

Komt goed, dus.

Waarbij ervaring met 1:1 boten toch nét iets anders is als een modelboot, dat heb ik ook aan den lijve en in de praktijk moeten ervaren.
Aarzel niet te vragen, vóór je iets doet waar je geen ervaring mee hebt, er is zóveel kennis en kunde op dit forum aanwezig, dat er altijd wel een ter zake doend advies uit komt....

Groeten, Jan.