Pokkebootje deel twee

[Bert V]

Dat wordt vast een heel leuk scheepje Bert en volg het met veel plezier.

Zelf heb ik ook nog zo'n rompje liggen, ooit - in de tijd dat ik een brandje op mijn Old Lady, een Krick Patricia had - eens over genomen van een mede MBFer.
Ik wist toen niet zeker of ik de brandschade - veroorzaakt door een plots lekkende gastank - nog kon herstellen, een Patricia rompje was toen moeilijk of niet meer te vinden en met de gedachte de (Wilesco) machine dan maar in een ander schip in te bouwen kocht ik een tweedehands opknappertje van de Alexandra.
Uiteindelijk lukte het me toch de brandschade in de Old Lady voldoende te herstellen en ging zij na een grondige renovatie opnieuw terug in de vaart.
De Alexandra ligt in afwachting van de hoop ooit nog eens een leuke geschikte machine te vinden in een doos op zolder.
In diezelfde tijd van brand en renovatie bouwde ik ook, nieuw op de werf, mijn (Krick) Victoria met Verticale boiler (de Victor machine van Krick afkomstig uit de Regner fabriek).
Maar dat allemaal terzijde en ben ik benieuwd naar het vervolg van je pokkebootje 2.

Groet, Bert

 

[brutus]

iteindelijk lukte het me toch de brandschade in de Old Lady voldoende te herstellen en ging zij na een grondige renovatie opnieuw terug in de vaart.

Dat draadje herinner ik me nog, ja...

 

[brutus]

Ondertussen knallen we hard door:

Voorzichtig een gat gefreest (uit de hand, maar redelijk goed gelukt).

As zodanig uitgemeten dat de schroef in het schroefraam uitkomt, ingesmeerd met PolyUrethaanlijm en op zijn plek gelegd

En gefixeerd zodat ie niet meer verschuift.

De Scheg-delen zijn al min of meer passend, maar lijm ik pas op hun plek als de asverlijming uitgehard is om ellende en oepsjes te voorkomen.
Sowieso moet dat vóór verlijmen nog in de poriënvuller, want ik weet niet of natte poriënvuller het ABS aantast.

Dat zal vanavond wel klaar zijn denk ik, en dan is dát deel ook weer klaar.

 

[brutus]

En nu gebeurt er wat geks:
De "ruggegraat" ligt in de romp in de ingegoten geul die de kielbalk vormt. Dat zou dus niet scheef moeten kunnen gaan. De spanten zijn lasergesneden en
houden die ruggegraat niet alleen rechtop, maar ook verticaal gecenterd.
De schroefas ligt precies langsscheeps, EN gecenterd op die ruggegraat. Die zou dus in het vlak van kiel en stevens moeten liggen.
Aan de binnenkant van de romp heb ik het gat voor de schroefas precies in het verlengde van de ruggegraat geboord, en er scherp op gelet dat ik bij het op maat frezen voor de tunnel, in het midden bleef.

En verdomme... ik plaats de scheg, en die blijkt uit het midden te moeten liggen om én parallel aan de kielbalk én parallel aan de tunnel te blijven...

Daar baal ik wel een beetje van, en ik snap ook niet zo goed hoe dit had kunnen gebeuren... Die "kielbalk" is in de romp ingevormd. Als die aan de binnenkant in het midden zit (wat blijkt uit dat ik niks heb hoeven pas-maken aan de lasergesneden spanten), dan moet hij aan de buitenkant toch ook in het midden zitten?
Of ben ik dan gek?

 

[k-k]

Had net een verhaal opgezet over een alu scheg, maar loop achter de feiten aan. Mijn ervaring is dat lang niet alle ABS rompen symmetrisch zijn en je onverwacht voor verrassingen komt te staan. Zoek het euvel niet bij jezelf en probeer door wat te middelen het euvel in te passen. Ook ik kwam bij het maken van de alu roerhakken voor mijn Smit Finland tot de ontdekking dat alles niet (meer?) zo vierkant stond als bij de bouw. Gelukkig hebben we werfpersoneel dat daarmee om kan gaan en denken in mogelijkheden. Lukt je best! Gr. Klaas.

 

[piet]

een oplossing voor een scheve kielbalk is schuur de hele balk weg en maak hem gewoon nieuw met een lat van de zelfde maat.
is mij al een paar keer overkomen en dat is heel vervelend.
hetzelfde was met de schroefas van de Hercules deze was 4,1 mm en dat gaat nooit passen in een lager van 4mm.
misschien moet men bij het fabriceren is beter de nacontrole doen.
groet piet

 

[brutus]

De kielbalk is niet scheef... De ruggegraat ook niet.
Om een of andere reden ligt de geul aan de binnenkant van de romp, ongeveer 1 mm rechts t.o.v. de "balkvorm" aan de buitenkant van de romp.
Maar ze zijn wel allebei recht en parallel
De balk wegschuren gaat niet, want dan schuur ik dwars door de romp heen en is hij lek over de volle lengte, en is ook de sterkte uit de romp.

Het is op zich geen heel groot probleem, slechts waar de scheg aansluit op de "balk" van de romp, zit een beetje een overgang die 1 mm naar bakboord springt.
Als ik de scheg recht achter die balk had gezet, had OF de schroefas niet in het midden van de scheg gezeten (ziet er ook raar uit), OF de scheg had een hoek gemaakt met de balk, en dan had ik in principe een krom varende boot gehad.

 

[k-k]

Bert, Die boot vaart door de wielwerking van de schroef toch al "krom". Dus kwestie van een "tegendraadse" schroef kiezen. Bij een vliegtuig zet je de motor ook een beetje scheef toch? Of vliegen die van jou ook (ongewild) krom? Gr. Klaas

 

[brutus]

Maar goed...

De schroef hangt er onder

Ik heb in de scheg een uitsparing moeten maken voor het bewegende deel van het verstelmechanisme

 

[brutus]

Bert, Die boot vaart door de wielwerking van de schroef toch al "krom". Dus kwestie van een "tegendraadse" schroef kiezen. Bij een vliegtuig zet je de motor ook een beetje scheef toch? Of vliegen die van jou ook (ongewild) krom? Gr. Klaas

Nou... Boten varen normaal gesproken behoorlijk goed rechtuit, hooguit bij achteruitslaan dat ze wegtrekken, en ook dat verdwijnt met het oppikken van snelheid over de achtersteven. Daar ben ik niet zo bang voor... Waar ik meer mee zit, is dat die scheg in feite een giga-roer is. Zonder schroefwater. Kun je wel tegensturen met het gewone roer, maar dat hangt achter de schroef, met andere woorden iedere keer dat je de snelheid wijzigt, moet je trimmen vanwege de veranderende propwash.
Dat bedoelde ik meer met "krom varen".

Vliegtuigen zet je inderdaad vaak de motor wat scheef, maar dat heeft met heel andere dingen te maken: Bij een schip zit d schroef achteraan, en buiten het roer raakt het roterende schroefwater verder niet veel, en is er dus ook nagenoeg geen effect. Achteruitvarend wel, want dan raakt die roterende propwash de romp (vandaar het effect wat meestal volledig foutief "wielwerking" wordt genoemd). Vliegtuigen hebben bijna altijd de prop vooraan, of minimaal zodanig dat die roterende propwash romp, kielvlakken en stabilo op een nogal asymetrische manier raakt. Cru gezegd kun je een vliegtuig met een achteruitvarend schip vergelijken, en daarom zet je zo'n motor scheef. Maar het vliegtuig moet WÉL recht zijn, anders kom je in de problemen als de motor uitvalt...

 

[k-k]

Was even vergeten dat er geen andere schroef te kiezen was. Dan maar een beetje trimmen met het roer. Mijn ervaring is dat je met die kleine scheepjes gauw last hebt van dwarswind en je continu moet bijsturen. Maar bij een echt schip is het meestal niet anders. Heb nooit anders dan met de hand gestuurd en dan voel je bijna alles. En daar zoek je dan weer een verklaring voor. 1:1 allemaal voorbij, dus dan maar verder in het klein. Gr. Klaas.

 

[brutus]

Oh, maar schepen, ook die hele grote, varen nooit echt helemaal rechtuit... Maar je merkt wel na verloop van tijd bepaalde "vaste gegevens".
Suez, Panama, Kieler kanaal, de Noorse Fjorden en dergelijke wateren waren altijd de uitgelezen gelegenheden om dergelijke "vaste gegevens" waar te nemen en vast te leggen.
Ik heb in de afgelopen 15 jaar meerdere keren roerstandaanwijzers en dergelijke "gecalibreerd" in dergelijke wateren.

 

[k-k]

In wezen zigzagt door stuurcorrecties elk vaartuig. En zijn automatische piloten in te stellen op de mate van zeegang. En dan verschilt het ook nog of je tegen de golven in vaart, of ervoor wegloopt. Voor "neutraal" gedrag van een schip heb je stil en diep water nodig. Voor ons (60×7×2,5) stuurde het op het Noordzeekanaal veel gemakkelijker dan op het A-R kanaal of IJsselmeer. Daar had je door ondiepere plekken veel last van zuiging. Met zeegang sturend op het kompas was de grootste uitdaging. Het duurde best wel even om door te krijgen hoeveel roer je moest geven om het schip te laten draaien. In het begin geef je dan roer totdat je reactie zag, maar dan schoot je weer door naar de andere kant. Dus roer geven, weerstand voelen en kijken of het schip minder snel draaide. We hadden wel een bochtaanwijzer, maar die werd op een slingerend schip "gek". Aan de druk op het roer voelde je min of meer of het schip reageerde en liet je het stuurwiel één of twee spaken terugkomen. En op den duur lukte het ook 's nachts op het kompas. Vandaag haast niet meer voor te stellen. Onderstaand een plaatje genomen op het IJsselmeer met +10 Bft. Gr. Klaas.

 

[brutus]

Waar wij meestal naar keken was hoe het schip reageerde op koplast of stuurlast. gelijklastig of voorover liggend stuurt een schip vaak slecht, maar met wat stuurlast kan een schip minimaal "ongeveer neutraal" worden bij een bepaalde roerhoek. De bochtaanwijzer blijft dan staan zoals hij staat. En die roerhoek, daar zochten we naar.
Geen enkel schip wil eigenlijk uit zichzelf bij roer midscheeps rechtuit gaan varen (ophouden met draaien) maar als het goed is heeft het bij roer midscheeps en goede beladingstoestand op zijn minst neutraliteit, dat een draaisnelheid niet uit zichzelf versterkt.
Modelbootjes hebben daar niet zo heel veel last van, van dat doordraaien, maar dat komt hoofdzakelijk omdat de viscositeit van water niet verschaalt en een modelbootje eigenlijk door dikke stroop vaart vergeleken met een echt schip.

 

[k-k]

Ook mijn ervaring. Achteroverliggend koersvast, maar op ondiep water door zuiging veel roer nodig voor correctie. Laadde meestal een paar cm voorover. Werd ze wel wat zenuwachtiger, maar stuurde lichter en liet het water beter los. En op ondiep water wat minder zuiging. En je stond per dag al gauw 12 uur of meer te sturen. Had er geen hekel aan en ging bij mooi weer min of meer vanzelf. Gr. Klaas.

 

[brutus]

Ondertussen zitten we op een punt waar ik enerzijds wel wat kleinigheidjes af kan maken, zoals het roer en de hak, maar anderzijds eigenlijk ook moet "bouwen zo het komt".
Op dit moment ben ik bezig met het machinedek (weinig interessants te fotograferen, een plankie wat beplankt wordt) en zodra dat klaar is, kan ik dat dus NIET in de romp verlijmen, omdat ik éérst moet gaan uitdokteren hoe ik de motor ga plaatsen, dan een motorsteun moet fabrieken, etc etc etc.
Uiteraard moet e.e.a. demontabel blijven (je weet nooit) en DAN pas kan ik dat dek plaatsen.

Nou ja, vooruit, ook al is het niks, toch een plaatje vanwege "het oog wil ook wat"...

Verder met de roerkoning: Hak geplaatst, roerkoning er door gestoken, uitgelijnd, afgetekend, gat geboord etc etc etc, roerbus ingelijmd en middels de hak in positie gedwongen:

Ziet er keurig recht en symetrisch uit... Totdat je aan de binnenkant kijkt!

PATS, hardstikke uit het midden...

Snap er weinig van, vind het maar een rare kit, om eerlijk te zijn. Wat heeft het nou voor zin om alles hardstikke nauwkeurig CNC gestuurd te laseren, als die romp zo scheef is als die tronie van Rambo?

Het verbaast me des te meer, omdat die Borkum WÉL recht was en alles tenminste netjes in het midden uit kwam...

Sowieso, om een of andere reden wil Krick een dekspant aan de voorkant van de roerkoning, dus tussen servo en roer, en die spant zit zodanig dat het stuurstangetje er niet langs kan en het roer eigenlijk alleen maar naar stuurboord kan.
Het is namelijk op de foto niet heel goed te zien, maar de roerkoker loopt precies totaan de onderkant van dat spantje, en dat betekent dat de roerhevel, vanuit de servo gezien, volledig achter dat spant verborgen gaat.
Dus daar moet heftig de Dremel in, en dat gaat lastig worden met het dek al op zijn plek verlijmd.

Ik vind puzzelen niet erg... maar duidelijke ontwerpfouten... Die hele constructie rondom het roer had HEEL anders gekund...

 

[k-k]

Bert, Je zou er een mailtje aan de fabrikant aan kunnen wagen. De pest is dat je zulke dingen pas merkt tijdens de bouw en je er alleen met een nieuwe romp niet bent. Geen idee hoe men deze dingen checkt tijdens de fabricage en waarom het (soms?) fout gaat. Ergerlijk en je verwacht het niet van een goede kit. In de jaren 70 twee Graupner kits gebouwd. Prima pasvorm, eerste klas houtwerk en een uitgebreide Bauanleitung. Nog geen lasergesneden delen. De BB kit van Smit Nederland (begin jaren 80) viel bar tegen. Slecht houtwerk, ruwe nerf en een heel summiere bouwbeschrijving. Uiteindelijk toch een aardig schip geworden. En ervan veel geleerd. Dat zien we dan maar als het positieve. Uiteindelijk moet het met jouw pokkebootje ook lukken. Je komt nu in een fase waarbij je zelf moet bepalen wat waar komt en dat zijn meestal leuke uitdagingen. En van de meeste componenten zijn de afmetingen bekend. Succes ermee! Gr. Klaas.

 

[brutus]

Oh, ik ga hier wel uit komen, hoor, dat is het probleem niet... Maar ik vind het gewoon tegenvallen nadat de Borkum gewoon een goede en leuke kit was om te bouwen.

 

[brutus]

We zitten niet stil...

Krick vind dat een 1 mm dikke messing pen door de roerkoning voldoende is om het roer te zekeren,maar aangezien ik toch geen 1 mm boortje had liggen, heb ik daar maar een 1,5 mm stalen pen van gemaakt.
Roer is aan de roerkoning verlijmd met Araldite 2011A, wat eigenlijk gewoon hetzelfde is als UHU Plus E300.
Ruikt hetzelfde, kleur is nagenoeg hetzelfde, droogtijd ongeveer hetzelfde, verwerkt min of meer hetzelfde (qua viscositeit) en het reageert ook hetzelfde op warmte v.w.b. versneld uitharden...

En op zijn plek:

Uiteraard gaat dit roer gewoon een kleurtje krijgen, want je ziet het verder toch niet en de rest van het onderwaterschip heeft eigenlijk niet echt showroom-waarde.
Maar dát is van later zorg...

 

[brutus]

Dit had ik eerst in gedachten, maar dat moet anders:

Had namelijk helemaal over het hoofd gezien dat daar nog een dek komt te liggen, dus die servo-houder is nergens voor nodig...

Slopen maar weer