BALDER, Vlaardingse Haring Logger uit 1912, schaal 1:50 vanaf tekeningen

[P Voogt]

Ik kan mij inmiddels een inschatting geven hoe klein het wederom is allemaal. En dan lijkt mij het juist positioneren van die halve kromme balken een klusje waarbij je je adem inhoud. Ik zie geen hulpstuk wat je gebruikt voor het positioneren dus uit de losse pols, dat maakt het extra knap wat je doet.

Wederom dankjewel voor de complimenten, Stephan. En de inhoudelijke reactie.
Ik gebruik voornamelijk bij het uitlijnen 2 hulpmiddelen. Maar dan moet ik de manier van werken iets verder toelichten.

Als eerste is er de bouwvloer die van achter naar voren 1,5 graad omhoog loopt:

Op de bouwvloer gebruik ik steeds mijn 2 bouwmallen. Op de 3e (overzichtsfoto) is dat beter te zien.
Om de spanten haaks op de waterlijn te krijgen, heb ik deze mal gemaakt. Geplaatst achter een spant, gebruik ik de hoek van 91,5 graden. Lukt dat qua positie niet, dan kantel ik de mal een kwart naar rechts en gebruik ik de hoek van 88,5 graden. In beide gevallen wordt de 1,5 graad gecompenseerd.

De spanten en dekbalken staan haaks op de lengte richting. Maar ik bouw het model in 2 helften.
Elke helft met zijn eigen bouwmal kan ik een kwart slag kantelen. Ik leg de helft dan op zijn midden zijkant:

Dan gebruik ik een 90 graden winkelhaak om haaks uit te lijnen.
Dat alles gaat dan verder 'op het oog'.

Omdat ik 2 afzonderlijke helften bouw, moeten beiden wel op elkaar uitgelijnd zijn:

Daarom heb ik op zowel de bouwvloer als beide mallen, kopieen van de oude tekeningen geplakt. Alle 4 op dezelfde schaal en onderling uitgelijnd op de spanten. De blauwe pijlen wijzen naar de 4 posities van spant 42.
Om steeds op dezelfde positie te bouwen heb ik wat nokken op de bouwvloer aangebracht. Daar vallen beide bouwmallen steeds in.
In de rechtop staande positie vallen de beide mallen in en over nok 1. Zie insert links onder. Zowel aan de voor- als de achterzijde. En zijn dan ook uitgelijnd op de middenlijn.
In gekantelde positie vallen de mallen in de nokken 2. Zie insert links boven. Maar daarbij is de vloer weer in een hoek van 1,5 graden. Anders staan de spanten niet op 90 graden.
Het plaatsen van de spanten gaat dus steeds 'op het oog' met uitlijning op de tekeningen en beide hulpmiddelen.
Hopelijk heb ik het duidelijk uitgelegd. Het heeft mij de nodige tijd gekost om dit te bedenken, uit te werken en uit te lijnen.
Gr. Peter

 

[Stephan Kertész]

Dankjewel voor de uitleg, ingenius uitgedacht. Ook eigenlijk nauwkeurig met die werkvloer. Als ik naar mijn bouw kijk kom ik mijzelf vaak tegen. Ik heb alleen een mal om de hoogte te meten gemaakt waar ook de spanten op aangekruist staan, de rest meet ik uit op het model. Ik wilde geen bouwvloer zoals Maarten. Het kost me nu veel tijd iets uit te meten.
Het bedenken van methodes kost nou eenmaal veel tijd, maar betaald zich terug in de bouw.

 

[Jan Walpot]

Echt een diepe buiging voor wat je maakt Peter.
Groet, Jan.

 

[P Voogt]

Echt een diepe buiging voor wat je maakt Peter.
Groet, Jan.

Dankjewel, Jan.
Gr. Peter

 

[P Voogt]

Ik heb zojuist op het leukknopje gedrukt, alleen dat dekt de lading absoluut niet, ik mis het WOW knopje wel wat

Oeps, ik was je even vergeten, Peter: alsnog Dankjewel!
Gr. Peter

 

[Jaques]

Knap werk weer Peter en weer een knap verslag zo

 

[Dave Bekers]

Dank voor alle gedetailleerde uitleg weer, Peter, ik volg het op de voet, maar kan soms maar net aanhaken . 't Ziet er steeds indrukwekkender uit en de methodes zijn inderdaad ingenieus zoals Stephan zegt.

 

[P Voogt]

Knap werk weer Peter en weer een knap verslag zo

Dank voor alle gedetailleerde uitleg weer, Peter, ik volg het op de voet, maar kan soms maar net aanhaken . 't Ziet er steeds indrukwekkender uit en de methodes zijn inderdaad ingenieus zoals Stephan zegt.

Dankjewel, Koos en Dave. Het is soms wel moeilijk om begrijpelijk uit te leggen wat ik doe. Het zijn vaak samengestelde handeling en de bouwmal 2 of meer keer heen en weer te kantelen voordat ik een profiel op de juiste lengte en positie heb. Om het dan in een paar foto’s uit te beelden en een stuk tekst te verwoorden is best een uitdaging. Zelfs ik moet het dan nog een keer nalezen en aanpassen.
De beste oplossing: 28 september naar het Scheepvaartmuseum in Amsterdam komen. Ik neem de hele opstelling mee om daar te laten zien.
Gr. Peter

 

[Dave Bekers]

Dankjewel, Koos en Dave. Het is soms wel moeilijk om begrijpelijk uit te leggen wat ik doe. Het zijn vaak samengestelde handeling en de bouwmal 2 of meer keer heen en weer te kantelen voordat ik een profiel op de juiste lengte en positie heb. Om het dan in een paar foto’s uit te beelden en een stuk tekst te verwoorden is best een uitdaging. Zelfs ik moet het dan nog een keer nalezen en aanpassen.
De beste oplossing: 28 september naar het Scheepvaartmuseum in Amsterdam komen. Ik neem de hele opstelling mee om daar te laten zien.
Gr. Peter

Dank voor de extra toelichting. Ik kan me de moeilijkheid van uitbeelden helemaal voorstellen. En, 28 sept ben ik er !

 

[Jinny]

Ik kan het redelijk volgen, maar dat komt misschien ook omdat ik zelf op een geklonken kotter woon.
Even de machinekamer induiken geeft een overzicht van het klinkwerk, oja, zo zit dat.

 

[P Voogt]

Ik kan het redelijk volgen, maar dat komt misschien ook omdat ik zelf op een geklonken kotter woon.
Even de machinekamer induiken geeft een overzicht van het klinkwerk, oja, zo zit dat.

1-op-1 referenties zijn altijd makkelijk, Jinny. Leuk dat je deze vergelijking kunt maken.
Gr. Peter

 

[P Voogt]

Alle spanten van het voorschip zijn aan beide zijden geïnstalleerd:

Dan is het nu tijd voor de frames voor de lantaarn, ingang en schijnlicht op het voordek. Met de foto die ik 1 maand geleden plaatste:

En om wat profieldelen er weer uit te snijden........
Gr. Peter

 

[Stephan Kertész]

Mooie update, wat zal jij blij zijn dat dit gedeelte klaar is en ook nog eens heel goed gelukt. Eigenlijk zonde om het te bekleden met huiddelen, al is het maar 1 helft. Je ziet inderdaad nu de vormen van het schip groeien.

 

[P Voogt]

Mooie update, wat zal jij blij zijn dat dit gedeelte klaar is en ook nog eens heel goed gelukt. Eigenlijk zonde om het te bekleden met huiddelen, al is het maar 1 helft. Je ziet inderdaad nu de vormen van het schip groeien.

Dankjewel, Stephan. Na 22 van de 54 spanten ff weer tijd voor wat anders. De spanten aan de bakboordzijde zijn mij straks weer behulpzaam bij het bekleden aan de buiten- en binnenzijde. Dus toch functioneel/noodzakelijk.
Gr. Peter

 

[Pingu57]

En om wat profieldelen er weer uit te snijden....

En nu krijgt de kijker ineens ook het besef hoeveel spanten er ook nog in een ijzeren vaartuig zitten.
Wel jammer dat sommigen er nu weer uit moet.

 

[P Voogt]

En nu krijgt de kijker ineens ook het besef hoeveel spanten er ook nog in een ijzeren vaartuig zitten.
Wel jammer dat sommigen er nu weer uit moet.

Klopt, Peter. Het lassen was toen nog niet uitgevonden. De veelheid was bij het klinknagelen noodzakelijk om voldoende stevigheid te krijgen.
Om je gerust te stellen: er gaan geen spanten uit. Alleen wat stukje van de langsprofielen in het midden van het dek.
Gr. Peter

 

[P Voogt]

Begonnen met de lijst voor de lantaarn. Op de oude tekening is te zien dat die op een dekplaat staat:

De maten staan er bij: 4900 x 1140 x 6. In schaal wordt dat 98 x 22,8 x 0,12 mm. Daar had ik de Evergeen plaat van 0,13 mm voor gekocht.

De lijst gemaakt van de lantaarn:

Deelbaar gemaakt in 2 helften. De lantaarn maak ik later in zijn geheel. Die kan dan over het frame gezet worden als beide helften tegen elkaar staan. Net als het luik van de voorpiek.

Een print gemaakt van een deel van de tekening en de plaat afmeting uitgesneden:

Alle uitsparing er uit gesneden zodat dit als mal kan dienen.

Een proefplaatsing om de mastkoker en kossing:

Eigenlijk hoort de dekplaat ook onder het profiel aan de zijkant van de mastkoder en kossing te liggen. Dat het profiel op de plaat geklinknageld is. Maar dan had ik een heel andere volgorde van bouw moeten volgen. Nu zet ik de plaat er tegenaan.

Na het nodige passen, meten en op maat maken, de beide plaat helften op de dekbalken aangebracht en daarop de 2 frame helften:

Daarna de stukjes middenprofiel op de maat van de opening weggesneden.
In de lengterichting aan beide zijkanten van de opening een extra stukje profiel aangebracht tussen beide dekbalken:

Het balkje voor de duidelijkheid even blauw geaccentureerd.

Dit is hoe de lantaarn er op de Balder van binnen uit ziet:

Links: Het zicht naar de kombuis, gezien vanuit het vooronder, staand naast de trap. De pijl wijst naar de lantaarn.
In het midden: De lantaarn staat op de dekplaat en is verder niet afgetimmerd.
Rechts: Dit in tegenstelling tot het schijnlicht in het vooronder. Op de huidige Balder is die afgetimmerd. Maar in de oude bestekken staat dat alleen de dekbalken werden afgetimmerd en men tegen het metaal van de dekplaten aankeek. Ik denk dat ik dat laatste aan ga houden.

De nu aangebrachte dekplaat geeft extra stevigheid aan de constructie, met name aan de dekbalken onderling.
Ik ga mijn plan weer iets aanpassen en nu eerst de rest van de dekplaten en stringers op het voordek aanbrengen. Dat geeft da weer extra stevigheid op de stukken waar de lijsten voor de ingang en schijnlicht komen en waar ik ook stukken middenprofiel moet weghalen.
Gr. Peter

 

[P Voogt]

De dek- en stringerplaten. Ik had deze tekening al eerder geplaatst:

Geaccentueerd zijn alle platen die op de dekbalken zijn aangebracht.
Dat is ook mooi te zien op deze foto van de Vlaardingse restauratie bij de scheepswerf Bocxe:

(Bron: Restauratieboek SZB, pag. 23)
De foto is genomen van voor naar achter. Op de voorgrond het schijnlicht met vlak daar achter de lantaarn op de dekplaat die ook om de mastkoder en kossing ligt.
Daarnaast lopen in de lengte richting van het schip 2x2 stringerplaten waarop de 'schaarstokken' komen te liggen. Dat zijn de eiken balken waarbinnen de 'tierluiken' liggen. Die luiken geven toegang tot de (tier) ruimen.

Op het voorschip de stringerplaten en 2 schuin liggende platen voor de bolders aangebracht:

Op de voorpiek aan de bakboord zijde de afsluitende schetsplaat aangebracht en een profiel waarin de dekplanken later opgesloten worden.
Op de tekening is niet aangegeven hoe lang de stringers zijn. Geen idee wat voor lengtes ze toen konden maken. Bij de zij-stringers is de langste 4,7 meter en dekplaat om de mastkoker en kossing is 4,9 meter. Ik ga uit van een maximum van 6 meter. Die kort ik dan in zodat onderlinge aansluitingen om een dekbalk komen te liggen. De langste is nu 5,5 meter.

Vanuit een andere positie:

Als alle delen op het dek zijn aangebracht richt ik met de inbreng van wat warmte nog een paar dekbalken zodat de lichte oneffenheid van de stringer weg is.
Dan kan ik nu de frames voor de andere 4 luiken gaan maken.
Gr. Peter

 

[Pingu57]

Dat is een mooie foto om te gebruiken voor referentie materiaal Peter, en een mooie update, de Balder begint vorm te krijgen

 

[P Voogt]

Dat is een mooie foto om te gebruiken voor referentie materiaal Peter, en een mooie update, de Balder begint vorm te krijgen

Dankjewel, Peter. Het is echt een voordeel dat erg mooie documentatie is van tijdens de beide restauraties. En de Balder zelf.
Gr. Peter