Ik zou nog even terugkomen op de werking van mijn touwslager. In onderstaande filmpjes is het proces van touwslaan mooi te volgen. Aanvankelijk was ik een beetje sceptisch om zelf touw te gaan maken. Maar nu ik het kwaliteitsverschil zie tussen het zelfgemaakte touw en het touw dat bij het pakket is geleverd, ben ik blij dat ik deze uitdaging ben aangegaan. Het kost wel veel tijd om het hele proces onder de knie te krijgen, maar het is de investering dubbel en dwars waard.
Het opspannen van de draden:
In onderstaande video is te zien dat ik de draden voor de drie kardelen heb aangebracht. Het grote probleem hierbij is ervoor te zorgen dat alle individuele daden dezelfde spanning hebben. Dit is essentieel voor de uiteindelijke kwaliteit van het touw. Dit valt echter niet mee . Je moet bij het opspannen het touw tussen duim en wijsvinger laten glijden, gevoel houdend bij de spanning in de draad. Bij een paar draadjes gaat dit nog wel, maar bij veel draadjes hangen er meestal wel een paar slapper. Ik laat de kardelen eerst een paar slagen draaien, voordat ik het stokje voor de touwdrager weghaal. Hiermee voorkom ik dat evt (te) los hangende draden de kardelen meteen in elkaar laten slaan en de boel in de war loopt.
Na het weghalen van het stokje voor de touwdrager, de touwdrager is dan ontgrendeld, beweegt de touwdraaier zich iets voorwaarts. De mate waarin is afhankelijk van de spanning op de draden en de hoeveelheid contragewicht, die aan de touwdraaier trekt. Om hier gevoel bij te krijgen heb ik een maatverdeling in mm op de touwbaan aangebracht. Dan gaat de kardeeldraaier weer aan. In eerste instantie blijft de touwdraaier dan gewoon staan.
Na verloop van tijd gaat de touwdraaier aan de wandel, omdat de kardelen door het twijnen korter zullen worden. Omdat de mate van korter worden belangrijk is in het proces, heb ik ook hiervoor een schaalverdeling op de touwslager aangebracht. Deze wordt in procenten van de lengte van de touwbaan berekend. Zo ergens rond de 10% ligt de grens waarop naast de kardeeldraaier ook de touwdraaier wordt opgestart. Dit is een belangrijke fase in het proces en sterk afhankelijk van de dikte van de draad en het aantal draden in één kardeel. Ook het contragewicht speelt hierbij mee. Allemaal parameters die per kabelslager proefondervindelijk moeten worden vastgesteld.
In onderstaand geval (3x4 draden) stop ik hier bewust even het proces bij 8% krimp. Ik stop de machine en controleer even de status van de 3 kardelen.
Dan wordt de conus, die over de bovenliggende staalkabel loopt, tussen de kardelen geplaatst en richting touwdraaier gereden.
Voor fase 2 van het proces (het draaien van het touw) moet meestal de snelheid van de kardeeldraaier naar beneden worden bijgesteld. De mate waarin moet ook weer proefondervindelijk worden vastgesteld. In dit geval dus van 3 naar 1,5. Ik heb voor de bediening van beide motoren een verlengkabel aangebracht met 2 schemerlampschakelaars, die ik tegen elkaar heb geplakt. Op deze manier kan ik op elke plaats langs de touwbaan de motoren aan- of uitschakelen. De draairichtingen van de motoren worden overigens vooraf ingesteld met de zwarte driestanden-schakelaars, zodanig dat als beide motoren op stand 1 staan, deze tegengesteld draaien. Stand 2 is omgekeerd tegengesteld. En dan kan het echte draaien beginnen, de kardeeldraaier linksom, de touwdraaier rechtsom. Op het moment van inschakelen gaat de conus meteen aan de wandel en vormt zich het touw.
Aan het einde moet op tijd worden gestopt, anders komt de conus in het gedrang tussen de kardeeldraaiers. Als de motoren stil staan, kan de conus worden geparkeerd tegen de kardeeldraaier. Dan is het raadzaam om een aantal keer het ontstane touw tussen duim en wijsvinger op en neer te bewegen, zodat eventuele ongelijke spanningen in het touw kunnen worden vereffend.
https://youtube.com/shorts/7YmA2EpDCmY
Dan komt er een spannend moment, het doorknippen van de kardelen. Wat er daarna gebeurt zegt vaak al iets over de kwaliteit van het geslagen touw. Nadat ik de kardelen heb doorgeknipt leg ik een knoopje in het einde van het touw. Als er teveel twist in het touw zit, wil dit meteen in elkaar draaien. Daarom bevestig ik meteen een klemmetje aan het einde, waardoor ik deze twist probeer te belemmeren. Dan kan het touw bij de touwdraaier los worden geknipt en een knoopje en een klem worden aangebracht.
https://youtube.com/shorts/ZiuI3plbnjg
Als je dan het touw oppakt ontstaat er altijd nog wat twist. Ik hang het touw dan aan een rek om even rustig uit te kunnen draaien. Als het touw tot rust is gekomen is het goed om het touw een paar keer stevig tussen duim en wijsvinger door te halen, zodat ongelijke spanningen worden vereffend.
En zo ontstaat een waslijn vol met gedraaide touwtjes.
https://youtube.com/shorts/sXe33BhWfkk
Als het touw is opgehangen worden alle parameters genoteerd in een logboek. Dit is belangrijk om een beeld te krijgen en te houden van wat je allemaal gedaan hebt en wat het resultaat is. Meten is immers weten. Het is bij mij overigens nog geen garantie dat als ik twee touwtjes draai met dezelfde instellingen, dat ik dan ook twee identieke eindresultaten krijg.
Een natuurlijk gaat er onderweg nog wel eens een touwtje mis (op meer)
https://youtube.com/shorts/zdU1XSUSWSs
Tot zover mijn avonturen met mijn touwslager. Tot nu toe een enerverend project, waarvan het bouwen van de touwslager zelf alleen al mooi was. Nu de touwtjes zelf nog tussen duim en wijsvinger gaan krijgen. Uitdagingen genoeg dus.
